Γιατί ο αγώνας για τα δικαιώματα των γυναικών και των λοατ είναι βασικό καθήκον των επαναστατών/τριών;

της Κικής Σταματόγιαννη

(από το τεύχος 2 του περιοδικού "Γρανάζι" των νέων του Κόκκινο, Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2013)

Έγραψε κάποτε ο Τρότσκι: «Για να μπορέσεις να αλλάξεις τον κόσμο, πρέπει πρώτα να τον δεις μέσα από τα μάτια των γυναικών»[1]. Αυτό δεν σήμαινε ότι οι γυναίκες διαθέτουν κάποια ιδιαίτερη ή μυστηριακή αντίληψη του κόσμου, αλλά ότι κουβαλούν διπλό βάρος στην κοινωνία. Πρέπει και να κερδίζουν τη ζωή τους δουλεύοντας και να έχουν την ευθύνη της ανατροφής των παιδιών και της οικογένειας συνολικότερα. Και κανένα κίνημα καταπιεσμένων, πολύ περισσότερο το κομμουνιστικό κίνημα, δεν μπορεί να έχει ελπίδες επιτυχίας, αν δεν δει τις προτεραιότητές του με τα μάτια του πιο αδικημένου κομματιού των «από τα κάτω».

Το έργο των επαναστατών/τριών δεν είναι μόνο να εκφράσουν τα συμφέροντα της εργατικής τάξης, που είναι η τάξη «κλειδί» για το τσάκισμα του καπιταλισμού, αλλά να εκφράσουν την πάλη, τον αγώνα του κάθε καταπιεσμένου για μια κοινωνία ισοτιμίας και ελευθερίας. Η κάθε καταπιεσμένη κοινωνική κατηγορία, οι γυναίκες, οι εθνικές μειονότητες, τα λοατ[2] άτομα, μπορεί να βρει την απελευθέρωσή της, μόνο εάν απελευθερωθεί και η εργατική τάξη συνολικά.

Τι το ξεχωριστό, όμως, έχει η εργατική τάξη και μπορεί να βοηθήσει όλους αυτούς; Δεν είναι οι εργαζόμενοι πολύ συχνά σεξιστές, ομοφοβικοί, ρατσιστές ή εθνικιστές;

Η εργατική τάξη στην προσπάθειά της να απελευθερωθεί από την εκμετάλλευση είναι υποχρεωμένη να δράσει συλλογικά. Ακόμα κι αν σε έναν κλάδο/χώρο δουλειάς απαλλαγεί από τα αφεντικά (κλασικό παράδειγμα ο αγώνας των εργαζομένων στη ΒΙΟΜΕ στη Θεσσαλονίκη), δεν μπορεί ο κάθε εργαζόμενος να πάρει ένα κομμάτι της επιχείρησης, να το πουλήσει και να φύγει – πρέπει να το δουλέψουν όλοι μαζί. Και για να αντιμετωπίσουν την επίθεση των αφεντικών και του κράτους τους οι εργάτες είναι υποχρεωμένοι να λογαριαστούν συνολικά με την κρατική εξουσία, να την τσακίσουν και να εγκαταστήσουν στη θέση της την εξουσία των εργαζομένων, όπου όλοι αποφασίζουν και όλοι αναλαμβάνουν να υλοποιήσουν ό,τι αποφάσισαν.

Οι εργάτες πολύ συχνά είναι σαν άτομα κάθε άλλο παρά τα ιδανικά παραδείγματα απελευθερωτικής συμπεριφοράς, και συχνά αναπαράγουν στο λόγο τους όλες τις καθυστερημένες απόψεις, που είναι οι ιδέες της κυρίαρχης τάξης της κοινωνίας. Όμως, η εργατική τάξη όταν κινείται και παλεύει, δρα εντελώς αντίθετα σ’ αυτές τις ιδέες και δημιουργεί το πλαίσιο για να μπορέσουν και όλοι οι άλλοι καταπιεσμένοι να βρουν το δρόμο της απελευθέρωσής τους.

Μπορούν οι γυναίκες ή τα λοατ άτομα να αλλάξουν την κοινωνία από μόνα τους;

Κάθε φορά που όλες οι γυναίκες προσπάθησαν να εκφράσουν τα αιτήματα του φύλου τους ή τα λοατ άτομα τα αντίστοιχα δικά τους, βγήκε στην επιφάνεια ότι ούτε τα αιτήματα τελικά είναι κοινά ούτε -πολύ περισσότερο- τα συμφέροντα. Όσο και αν γίνεται προσπάθεια να κρυφτούν οι ταξικές διαφορές και διαιρέσεις, τόσο αυτές επανέρχονται με κάθε αφορμή. Για παράδειγμα, βασικό αίτημα για τις γυναίκες των μικροαστικών στρωμάτων των ΗΠΑ της δεκαετίας του ’80 (γιατροί, αρχιτεκτόνισσες, δικηγόροι) ήταν η απόλυτη επαγγελματική ισότητα με τους άνδρες. Γι’ αυτό και το γυναικείο κίνημα στις ΗΠΑ πιέζει τους βουλευτές και τους γερουσιαστές για νόμους που κατοχυρώνουν την απόλυτη ισότητα αμοιβών και ευκαιριών. Την ίδια στιγμή για τις φτωχές μαύρες των γκέτο, απαιτούνταν θετικές διακρίσεις, ώστε να μπορέσουν σε πρώτη φάση να βγουν από τις φτωχοσυνοικίες των αμερικανικών πόλεων διεκδικώντας κάτι καλύτερο. Οι φεμινιστικές οργανώσεις στις ΗΠΑ, βρέθηκαν στο απέναντι χαράκωμα με τις μαύρες και πορτορικανές στο ζήτημα των θετικών διακρίσεων. Αντίστοιχα, ένας άνεργος ή χαμηλόμισθος ομοφυλόφιλος έχει διαφορετικές προτεραιότητες και συχνά διαφορετικές διεκδικήσεις σε σχέση με έναν εύπορο ομοφυλόφιλο.      

Για τις γυναίκες και τα λοατ άτομα ο θεσμός της ετεροκανονικής πατριαρχικής οικογένειας[3] είναι η ρίζα της πραγματικής καταπίεσής τους. Τι σημαίνει όμως η ετεροκανονική οικογένεια για τον καπιταλισμό; Τον ιδανικότερο τρόπο για να αναπαραχθεί η εργατική τάξη, χωρίς οι καπιταλιστές να ξοδέψουν. Ατέλειωτες ώρες απλήρωτης εργασίας για τις γυναίκες, ανάληψη ευθύνης για φροντίδα παιδιών και ηλικιωμένων. Όσον αφορά τους λοατ, περιθωριοποίηση, καθώς μόνο η ετεροκανονική οικογένεια που παράγει απογόνους, είναι η μόνη κοινωνικά αποδεκτή συμβίωση.

Άρα, ο μόνος τρόπος και δρόμος για την πραγματική απελευθέρωση και χειραφέτηση είναι η κατάργηση του θεσμού της οικογένειας, που μπορεί να γίνει μόνο στον κομμουνισμό, γιατί τότε δεν θα υπάρχει μια κοινωνική τάξη, όπως οι καπιταλιστές, που θα βγάζουν κέρδη από την καταπίεση των γυναικών και την περιθωριοποίηση των λοατ. Παράλληλα,  και ο θεσμός της οικογένειας, που δεν υπήρχε πάντα και δεν είναι καθόλου φυσικό να υπάρχει για πάντα, θα σβήσει, για να δώσει τη θέση του σε άλλες κοινωνικές δομές.

Ενώνουμε τη φωνή μας με όλους τους από τα κάτω: Η νίκη της εργατικής τάξης μπορεί να είναι πραγματική, μόνο αν μεταφράζεται σε ένα πανηγύρι όλων των καταπιεσμένων. 

Κ.Σ.        

---

[1] «Προβλήματα της καθημερινής ζωής», Λ. Τρότσκι.

[2] Λεσβίες, Ομοφυλόφιλοι, Αμφιφυλόφιλοι, Τρανς (“εξελληνισμένος” όρος του lgbt: lesbian, gay, bi, trans)

[3] Πρόκειται για την οικογένεια που σχηματίζει ένα -αποκλειστικά- ετερόφυλο ζευγάρι.