Το gay chat δε λειτουργεί λόγω… περιφοράς του επιταφίου

Στάλθηκε στο e-mail μας…

του Σ.Π.

(από το τεύχος 2 του "lgbt-Κόκκινο", Ιούνιος 2013)

Δεν είμαι εκ των πλέον "ορατών" στην κοινότητα των ομοφυλοφίλων, βρίσκομαι όμως σε ένα καλό δρόμο. Θα ήταν δε άνευ λόγου η υπερέκθεση των ακτιβιστών της κοινότητάς μας, αν εμείς οι υπόλοιποι πληρούσαμε τις στοιχειώδεις προϋπόθεσεις για την αποδοχή μας από την κοινωνία. Φαίνεται ότι η εικόνα μας προς τα “έξω” και η “αυτοεικόνα” μας είναι δύο διακριτά πράγματα, ενώ στην πραγματικότητα είναι αλληλένδετα και δεν περιορίζονται στο “τι κάνουμε στο κρεβάτι μας”· ακούγεται συχνά αυτή η έκφραση ως κάτι θετικό, ενώ αποτελεί απότοκο μιάς περασμένης εποχής η οποία τείνει να επανέλθει και που όχι μόνο δεν σεβόταν την προσωπική ζωή του ατόμου, αλλά και παρενέβαινε σε αυτή ακόμη και με “ηθικο”-θρησκευτικά κριτήρια. Ειδικά λοιπόν στην κρίσιμη εποχή μας, όπου ανασύρονται όλες οι θεωρίες δαιμονοποίησης του διαφορετικού, ας αναλογιστούμε: Τι τελικά κερδίσαμε από ένα “σύστημα” που εμπορευματοποίησε την σεξουλικότητά μας, και που ρέπει επικίνδυνα προς τον εκφασισμό;

Πρώτιστης σημασίας θέμα είναι αν αυτή η πρόσκαιρη ίσως ανοχή της οποίας τυγχάναμε σήμαινε και την αληθινή μας αποδοχή. Μήπως κι εμείς οι ίδιοι απλώς υπομένουμε ως ένα αναγκαίο κακό ένα τόσο κομβικό σημείο της προσωπικότητάς μας; Τα “σημαίνοντα” πρόσωπα και οι φορείς της κοινότητας στηρίζουν την προσπάθειά μας να αναπτύξουμε την αυτοεκτίμηση; Προσπαθώντας να συμβάλω στη συζήτηση, αναφέρω μια προσωπική μου εμπειρία: προ ολίγων ημερών, κατά την περιφορά του επιταφίου εγώ επέλεξα να μείνω στο σπίτι. Όταν συνδέθηκα στο chat του site www.gayhellas.gr, πληροφορήθηκα ότι οι υπεύθυνοι είχαν μπλοκάρει την δυνατότητα όλων των χρηστών να στέλνουν μηνύματα στο main -παρά μόνον ιδιωτικά στον καθένα- λόγω της ημέρας -στην ουσία της ώρας, γιατί επρόκειτο για ολιγόωρο περιορισμό, προφανώς μέχρι να τελειώσει η περιφορά. Με τον τρόπο αυτό όμως δεν υπονοείται σαφώς ως μιαρή η επιθυμία μας; Όταν πρόκειται για την διαχείριση ενός gay chat, το μεγαλύτερο ίσως θέμα, πέραν του τι είμαστε έτοιμοι να "ξεπουλήσουμε" προκειμένου να εξαγοράσουμε την ανοχή των πλέον συντηρητικών συμπολιτών μας, είναι ποιό μήνυμα έλαβαν εκείνες τις λίγες ευτυχώς ώρες όσα ενδεχομένως ευάλωτα νέα παιδιά ή και ανασφαλείς μεγαλύτεροι άνθρωποι μπήκαν για να επιδιώξουν μια ερωτική γνωριμία και αντ’αυτής έλαβαν την "πέτρα του αναθέματος".

Μήπως λοιπόν να κοιτούσαμε και αυτό το θέμα, παράλληλα με το επίσης σπουδαίο θέμα του δικαιώματός μας στον πολιτικό γάμο; Αν δεν αγαπήσουμε τον εαυτό μας, είναι δυνατό να συνάψουμε με τους συντρόφους μας υγιείς και βασισμένες στην αγάπη γαμήλιες σχέσεις;

30ο Camp Νέων της 4ης Διεθνούς: LA RIVOLUZIONE SARA SEXUALE!

της Χρυσάνθης Μούρτη και του Δημήτρη Λουπέτη

(από το τεύχος 2 του "lgbt-Κόκκινο", Ιούνιος 2013)

 Κάθε καλοκαίρι εδώ και 30 χρόνια διοργανώνεται σε διαφορετική χώρα το κάμπινγκ νέων της 4^ης διεθνούς. Φέτος θα διεξαχθεί στην Ελλάδα, στους Μολοσσούς Ιωαννίνων, από τις 3 έως τις 9 Αυγούστου. Ένα κάμπινγκ νεολαίας διαφορετικό από αυτά που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε, καθώς σε αυτό συναντιούνται νέοι και νέες –και όχι μόνο!- από όλες τις γωνιές του κόσμου με στόχο να συζητήσουν και να ζυμωθούν πάνω σε ζητήματα του επαναστατικού μαρξισμού, τόσο στο επίπεδο της θεωρίας όσο και στο επίπεδο της εφαρμογής του στη σύγχρονη συγκυρία διεθνώς. Το κάμπινγκ είναι αυτοργανωμένο, πράγμα που σημαίνει ότι όλες τις λειτουργίες του (καθάρισμα των χώρων, βάρδιες στο μπαρ, περιφρούρηση του χώρου κ.ο.κ.) τις αναλαμβάνουν με εναλλαγή οι διάφορες αποστολές, ενώ φτάνει κάθε χρόνο περίπου τις 500 συμμετοχές. Διαρκεί 7 ημέρες, από τις οποίες η κάθε μία είναι αφιερωμένη σε μία από τις παρακάτω θεματικές: «Οικονομική κρίση, ιμπεριαλισμός και πόλεμος», «Νεολαία, εργατική τάξη και κοινωνικά κινήματα», «Πολεμώντας την πατριαρχική καταπίεση», «Οικολογική κρίση και οικοσοσιαλισμός», «Αντιφασισμός και αντιρατσισμός», «Για μια επαναστατική στρατηγική».

Μέσα στο κάμπινγκ λειτουργεί σταθερά ανεξάρτητος LGBT χώρος, όπως και γυναικείος χώρος. Ο LGBT χώρος έχει δικό του μέρος και ώρα μέσα στο κάμπινγκ με ανεξάρτητες συζητήσεις και δράσεις και είναι ανοιχτός προς όλες και όλους. Στόχος του χώρου αυτού είναι να μπορέσει να φέρει κοντά όσους και όσες θέλουν να ενεργοποιηθούν σε σχέση με ζητήματα φύλου, σεξουαλικότητας και σεξουαλικού προσανατολισμού, να ανοίξει τη συζήτηση γύρω από τέτοιου είδους καταπιέσεις και να θέσει κάποια στοιχεία σχετικά με την αυτοργάνωση τέτοιου είδους κινημάτων. Στο φετινό κάμπινγκ πέρα από δράσεις που στοχεύουν στην αποποινικοποίηση και επανοικειοποίηση του σώματος θα συζητηθούν θέματα όπως οι διεκδικήσεις των LGBT κινημάτων, ο ρόλος της εκπαίδευσης στην κατασκευή της ετεροκανονικότητας, οι LGBT «πρόσφυγες», ενώ είναι προγραμματισμένη και συνάντηση του LGBT και του γυναικείου χώρου.

Η αποκορύφωση των δράσεων του LGBT χώρου είναι το θεματικό LGBT πάρτυ του κάμπινγκ, στο οποίο όλοι και όλες καλούνται να σπάσουν τα ομοφοβικά ταμπού και να εξερευνήσουν πτυχές της σεξουαλικότητάς τους μέσα από την αποδόμηση των προτύπων ομορφιάς και από διαφόρων ειδών παιχνίδια. Το LBGT πάρτυ, μάλιστα, πραγματοποιείται μία μέρα μετά το γυναικείο πάρτυ, το οποίο έχει αντίστοιχο στόχο να φέρει τις γυναίκες σε ένα χώρο διασκέδασης μακριά από τα καταπιεστικά βλέμματα μιας πατριαρχικής κοινωνίας.

Με βάση όλα τα παραπάνω θεωρούμε ότι η εμπειρία της συμμετοχής και της συνδιαμόρφωσης σε ένα τέτοιο χώρο είναι πολύ σημαντική για τα μέλη του LGBT κινήματος, αλλά και για όλη την αριστερά, καθώς οι καταπιέσεις με βάση το φύλο και το σεξουαλικό προσανατολισμό αποτελούν βασική πτυχή της συνολικότερης καταπίεσης της εργατικής τάξης και οφείλουν να αποτελούν πρωταρχικό κομμάτι της πολιτικής ατζέντας όσων μιλούν εξ ονόματος της τελευταίας.

Όποιος δε μοιραστεί μαζί μας τον αγώνα, θα μοιραστεί την ήττα

Μπ. Μπρεχτ

της Κικής Σταματόγιαννη

(από το τεύχος 2 του "lgbt-Κόκκινο", Ιούνιος 2013)

Για τους ανθρώπους της ΛΟΑΤ κοινότητας σήμερα μοιάζει σαν τα πράγματα να έχουν μείνει ίδια και απαράλλαχτα, όπως τότε που τα έγραφε ο Μπρεχτ. Σαν ο χρόνος που κύλησε έκτοτε ορμητικά στα υδάτινα κανάλια της ιστορίας, οι αγώνες που δόθηκαν και κερδήθηκαν, να μην έχουν παρασύρει τίποτε από προκαταλήψεις, καθυστερημένες ιδέες, ρατσιστικές συμπεριφορές. Σαν η βελόνα να έχει πεισματικά κολλήσει σε μια εποχή όπου η απαγόρευση καθετί «μη κανονικού» να είναι ο σκληρός κανόνας για εκατομμύρια ανθρώπους. Μια εποχή όπου η ελευθερία να σκεφτείς, να εκφραστείς ή να υπάρξεις «διαφορετικά», γίνεται και πάλι επίδικο του παρόντος. Το κρεβάτι του Προκρούστη είναι στημένο ξανά, έτοιμο να υποδεχτεί όποιον υπολείπεται ή περισσεύει.  

Για όποιον δύσπιστο για το κατά πόσο το ΛΟΑΤ ζήτημα αποτελεί ιδεολογική αιχμή για την Αριστερά σήμερα και εάν θα πρέπει να δώσουμε τη μάχη και σε αυτό το επίπεδο, η χρονιά υπήρξε ιδιαίτερα αποκαλυπτική: επιδρομές της αστυνομίας τις νύχτες σε πάρκα όπου άνδρες αναζητούσαν τη συντροφιά άλλων ανδρών, ανοιχτές απειλές που έφταναν σε επιθέσεις και ξυλοδαρμούς σε ανθρώπους της ΛΟΑΤ κοινότητας -τόσο σε Αθήνα όσο και Θεσσαλονίκη-, τα γεγονότα στο Χυτήριο με πρωταγωνιστές τους φασίστες της ΧΑ, προβολή ομοφοβικών διαφημίσεων σε πανελλαδική εμβέλεια, αποβολή μαθήτριας από εσπερινό σχολείο με μόνο δικαιολογητικό την ιδιότητα της τρανς, προσβλητική συμπεριφορά διάκρισης του Παρατηρητηρίου Πρόληψης της Σχολικής Βίας & Εκφοβισμού του Υπ. Παιδείας κατά εκπροσώπου της τρανς κοινότητας, εσωτερικευμένη ομοφοβία και τρανσφοβία ακόμα και μέσα στους κόλπους της ελληνικής αριστεράς και πολλά-πολλά άλλα.  

Απέναντι σε αυτούς που θεωρούν ότι το να ζεις και να εκφράζεσαι ελεύθερα είναι «πολυτέλεια», απαντάμε πως δεν υπάρχει μεγαλύτερος τίτλος τιμής για την Αριστερά από το να παλεύει για αυτές ακριβώς τις «μικρές»-μεγάλες πολυτέλειες. Να γίνεται το μεγάφωνο και ο συλλογικός εκφραστής των προβληματισμών, των σκέψεων και των αιτημάτων όλων εκείνων των ανθρώπων που η πατριαρχική κοινωνία έχει πολύ βολικά -για την ίδια- βάλει στο περιθώριο.   

Η ελευθερία να υπάρξεις ολοκληρωμένος, ως σώμα και ως πνεύμα, αμφισβητείται από φορείς ενός σκοταδιστικού και ανελεύθερου συστήματος με «άρωμα» από το παρελθόν. Το παραπαίον καπιταλιστικό σύστημα σε μια ύστατη προσπάθεια αυτοσυντήρησης επιστρατεύει τις γνωστές «εφεδρείες» του: την εκκλησία, την οικογένεια, την τάξη και ασφάλεια. Από κοντά και οι δημόσιοι εκφραστές τους, διορισμένοι θεματοφύλακες των «ηθικών αξιών» μιας κοινωνίας που βρίσκεται στα όρια της αποσύνθεσης.   

Συνεπής εκφραστής η επίσημη εκκλησία, με «ατμομηχανή» τις Μητροπόλεις Θεσσαλονίκης και Καλαμαριάς, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να βάλει φρένο στο ορμητικό ποτάμι της προόδου, κατέθεσε υπόψη του Δήμου Θεσσαλονίκης την αντίρρησή της να διεξαχθεί στα πλαίσια του Pride Θεσσαλονίκης η πορεία της 15^ης Ιούνη προσκομίζοντας συνοδευτικά 18.000 υπογραφές πιστών χριστιανών ορθοδόξων.

Απέναντι σε αυτές τις 18.000 υπογραφές ενάντια στη διεξαγωγή του φετινού Pride στη Θεσσαλονίκη, εμείς αντιπαρατάσσουμε τις πολλές-πολλές χιλιάδες φωνές υποστήριξης των ΛΟΑΤ ατόμων για πλέρια ορατότητα, αποδοχή, σεβασμό, αναγνώριση ίσων δικαιωμάτων. Απέναντι στις 18.000 υπογραφές μίσους, σκοταδισμού και ανελευθερίας, εμείς αντιπαρατάσσουμε την ψύχραιμη φωνή της λογικής – μιας λογικής που υπαγορεύει ότι τα δικαιώματα δεν μπαίνουν στη ζυγαριά, δεν παζαρεύονται, δεν καταστέλλονται.      

Σε μια συγκυρία όπου το καπιταλιστικό σύστημα τείνει να ισοπεδώσει όσα κατακτήθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες, να γυρίσει τους δείκτες του ρολογιού στις αρχές του 20^ου αιώνα, να δοκιμάσει το «χαρτί» του φασισμού και των σύγχρονων ταγμάτων εφόδου, προετοιμαζόμενο για την περίπτωση που όλες οι άλλες δυνατότητες θα έχουν χαθεί για αυτό, είναι η στιγμή για την Αριστερά να προτάξει το δικό της «εναλλακτικό» όραμα, το δικό της σχέδιο για μια σοσιαλιστική κοινωνία.

«Εναλλακτικό» απέναντι σε όλους αυτούς που ονειρεύονται έναν κοινωνικό Καιάδα, με δικαιώματα δύο ταχυτήτων, μια κοινωνία όπου το φύλο, η εθνοτική καταγωγή, η θρησκεία, η ηλικία, ο ερωτικός προσανατολισμός ή η ταυτότητα φύλου θα υψώνονται σαν διαχωριστικά φράγματα, μια κοινωνία όπου η νόρμα της «κανονικότητας» θα είναι το μοναδικό κριτήριο ύπαρξης και δράσης.

Το πιο βαθύ σκοτάδι είναι πάντα λίγο πριν το χάραμα. Τη στιγμή που «οι από πάνω» μάς οδηγούν σε καταστάσεις μεσαίωνα, όπου «δεν χωράνε όλοι», είναι η στιγμή να αντιπαρατάξουμε το σύνολο των ιδεών μας, να μιλήσουμε ξεκάθαρα για το δικό μας όραμα, για μια συνολική αλλαγή/ανατροπή του εκμεταλλευτικού συστήματος. Να μιλήσουμε με απλά, ξεκάθαρα λόγια για τη σοσιαλιστική κοινωνία που ονειρευόμαστε και να δείξουμε πως, αν δεν παλέψουμε για να την οικοδομήσουμε τώρα, δύσκολα θα μπορέσουμε να «ξανασταθούμε» στα πόδια μας συνολικά ως αριστερά.          

Η HOMOphonia, η συλλογικότητα που συνδιοργάνωσε το 1^ο εξαιρετικά επιτυχημένο Pride στη Θεσσαλονίκη, που κατάφερε με την κινηματική της δράση να «πείσει» τρεις χιλιάδες ανθρώπους για το πόσο αναγκαίο είναι -σε μια συγκυρία σαν τη σημερινή- να πλημμυρίσουν τους κεντρικούς δρόμους της πόλης, δίνει ξανά το παρών.

Έχοντας συνειδητοποιήσει τι σημαίνει για ένα ΛΟΑΤ άτομο να ζει καθημερινά με το φόβο της λεκτικής και σωματικής βίας όταν, όπως η συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας, εκφράζει το δικό του ερωτικό προσανατολισμό και τη δικιά του ταυτότητα φύλου, καλεί στις 15 Ιούνη 2013 σε μια πορεία-εφαλτήριο για να σβήσει κάποια στιγμή αυτός ο φόβος.

Έχοντας συνειδητοποιήσει την αναποτελεσματικότητα ενός ΛΟΑΤ αγώνα που δίνεται αποσπασματικά, αποκομμένα από το συνολικότερο αγώνα των «από τα κάτω», των εργαζομένων που πλήττονται καθημερινά, ενώνει τη φωνή της από την πρώτη στιγμή της σύστασής της με όλους αυτούς που αντιστέκονται.      

Στην απεργία της 20^ης Φλεβάρη 2013 η HOMOphonia έβγαινε με το σύνθημα «ΩΣ ΕΔΩ: Κάτω τα χέρια από τα δικαιώματά μας», για να διακηρύξει αμέσως παρακάτω:

«Τώρα που σχεδόν όλος ο λαός εξαθλιώνεται από την κυβερνητική μνημονιακή πολιτική, εμείς, τα μέλη της HOMOphonia, βγαίνουμε στο δρόμο και διεκδικούμε. Τώρα που για τη συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας καταρρέει ακόμη και το κουτσουρεμένο κοινωνικό κράτος και παγώνει κάθε προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, εμείς, τα μέλη της HOMOphonia, βγαίνουμε στο δρόμο και διεκδικούμε. Τώρα που η πλειοψηφία της κοινωνίας στέκεται βουβή μπροστά στις αυτοκτονίες ανθρώπων που προτίμησαν τον αξιοπρεπή θάνατο από την απόλυτη εξαθλίωση, εμείς, τα μέλη της HOMOphonia βγαίνουμε στο δρόμο, διεκδικούμε και συμπορευόμαστε με τις χιλιάδες των συμπολιτών και συντρόφων μας».

Έχοντας συνειδητοποιήσει ότι η επικράτηση των φασιστών θα σημάνει όχι μόνο την ολοκληρωτική ισοπέδωση κάθε ίχνους δικαιώματος ελεύθερης έκφρασης, αλλά και αυτής ακόμα της βιολογικής ύπαρξής τους, έχει στηρίξει στη Θεσσαλονίκη όλες τις αντιφασιστικές και αντιρατσιστικές πορείες, καθώς και την πορεία μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος (των 58.000 ισραηλιτών της πόλης που στάλθηκαν στα «εργοστάσια θανάτου»), ενώ έχει πραγματοποιήσει ανοιχτή εκδήλωση με θέμα: Ομοφυλοφιλία, θρησκεία, ναζισμός, με το σύνθημα «Ποτέ ξανά ροζ τρίγωνα» να στοιχειώνει τη σκέψη και τις δράσεις της.   

Όσο κάποιοι θεωρούνται «αόρατοι» συνεχίζουμε να πορευόμαστε. Όσο κάποιοι θεωρούνται «λιγότερο ίσοι», συνεχίζουμε να πορευόμαστε. Όσο κάποιοι θεωρούνται «λιγότερο άνθρωποι» συνεχίζουμε να πορευόμαστε. Ενώνουμε τη φωνή μας με όλους αυτούς, τους «αόρατους», τους «λιγότερο ίσους», τους «λιγότερο ανθρώπους» δίνοντας εδώ και τώρα τον αγώνα για συνολική ανατροπή ενός σάπιου συστήματος που βάζει όρια και καλούπια στην ελευθερία του να σκέφτεσαι, να ερωτεύεσαι, να εκφράζεσαι, να υπάρχεις.

Δίνουμε τη μάχη εδώ και τώρα, γιατί το μέλλον ποτέ δεν περιμένει όσους αστόχαστα θεώρησαν ότι θα υπάρξει χρόνος, θα υπάρξουν ευκαιρίες, θα υπάρξει δυνατότητα επανόρθωσης όσων αμελήσαμε, παραλείψαμε, συνειδητά αφήσαμε.   

«Το μέλλον μας δεν τους ανήκει!     Είναι αδιαπραγμάτευτα δικό μας!»

«Ελεύθερα πνεύματα – ελεύθερα σώματα»

2^ο Pride Θεσσαλονίκης, 14/15 Ιούνη 2013

σε μια πορεία προς το πανηγύρι όλων των καταπιεσμένων

Ενδοσχολική βία, ΛΟΑΤ και ένα τρανσφοβικό «Παρατηρητήριο»

της Μαρίνας Γαλανού *

(από το τεύχος 2 του "lgbt-Κόκκκινο", Ιούνιος 2013)

   

     Κάτι μυρίζει άσκημα στο βασίλειο της Δανιμαρκίας, και η οσμή δε σχετίζεται μόνο με την περίφημη οικονομική κρίση, που έχει φέρει σε αδιέξοδο τη χώρα μας. Βέβαια όλα είναι ένας κρίκος στην αλυσίδα, όμως ένας βασικός σύνδεσμος που απ’ αυτόν εξαρτώνται πολλά, λέγεται αναμφίβολα Παιδεία.

    Νέος θεσμός που ανακοινώθηκε με περισπούδαστο στόμφο, καθώς όλοι θέλουν να δείξουν τεκμήρια αντιρατσιστικής ευαισθησίας: «Παρατηρητήριο πρόληψης της Σχολικής Βίας και Εκφοβισμού του Υπουργείου Παιδείας». Εξαγγελίες για δράσεις, υπουργικά διατάγματα από τον Υφυπουργό Παπαθεοδώρου, ικανοποίηση στο πόπολο, παράλληλα ελπίδες στις οργανώσεις που δραστηριοποιούνται για τα ανθρώπινα δικαιώματα ότι ίσως το Υπουργείο εννοεί αυτά που εξαγγέλλει και ενδεχομένως προτίθεται να δώσει ουσία στο πράγματι μεγάλο θέμα της σχολική βίας, του bullying και του εκφοβισμού στα ελληνικά σχολεία.

   Δεν αρκούν παρά λίγες ημέρες για να καταρρεύσουν όλ’ αυτά, όταν σε προγραμματισμένη συνάντηση εκπροσώπων γκέι, λεσβιακών, αμφί και τρανς οργανώσεων, η νομική σύμβουλος του τρομερού «Παρατηρητηρίου», κυρία Μαυροπούλου, πληροφορείται ότι μία εκ των εκπροσώπων είναι τρανς γυναίκα, σπεύδει να ακυρώσει το ραντεβού για «προσωπικούς λόγους». Ζητούνται εξηγήσεις, διαμείβονται «διαπραγματεύσεις», όμως η άρνηση παραμένει: «θα έπρεπε να μας είχατε ενημερώσει γι’ αυτό, δεν γίνεται». Της εξηγήσαμε ότι αυτό είναι προσβλητικό και δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό.  Εξηγήσαμε ότι ήταν εξαρχής γνωστό ότι στο ραντεβού θα είναι άτομα από λοατ οργανώσεις, ότι ερχόμαστε ως κοινωνικοί φορείς που μας απασχολεί εξαιρετικά έντονα το θέμα της ενδοσχολικής βίας, του κοινωνικού αποκλεισμού και των διακρίσεων, με καταγεγραμμένα περιστατικά τρανσφοβικού bullying και πολύ συγκεκριμένες ερωτήσεις και προτάσεις.

    Τέσσερις μήνες ενωρίτερα το ΣΥΔ και η ομάδα «Ομοφοβία στην Εκπαίδευση» είχαν καταγγείλει σοβαρό περιστατικό τρανσφοβικής διάκρισης τρανς μαθήτριας που δεχόταν απειλές για την φυσική της ακεραιότητα και η διεύθυνση του σχολείου αντί να της συμπαρασταθεί στην πραγματικότητα ενορχήστρωνε τις διακρίσεις που αντιμετώπιζε.

    Το ένα σοκ διαδέχεται το άλλο. Αφενός –για μία ακόμη φορά– αποδεικνύεται με τραγικό τρόπο ότι τα ελληνικά σχολεία δεν είναι ασφαλής χώρος για τα τρανς (και γενικότερα τα λοατ) άτομα, αφετέρου ένας σημαντικός θεσμός που είχε γεννήσει προσδοκίες για την αντιμετώπιση της ενδοσχολικής βίας, αντί να συμπαρίσταται και να προστατεύει τις ευαίσθητες μειονότητες που υπόκεινται σε αυτήν, τις αντιμετωπίζει με τρόπο ειδεχθώς προσβλητικό προσφέροντας στο «πρώτο πιάτο», αγνή ανόθευτη τρανσφοβία.

     Παράλληλα, σε ερώτηση τριάντα βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, για το θέμα του μαθήματος σεξουαλικής αγωγής, ο ίδιος Υφυπουργός, αρκείται να κάνει μία γενικόλογη έκθεση ιδεών, όπου στην καταληκτική παράγραφο πληροφορούμαστε τα εξής καταπληκτικά: «Σημειώνεται ότι αναφορά σε θέματα σχετικά με τη σεξουαλική αγωγή γίνεται στα μαθήματα της Βιολογίας (!!!) και της Οικιακής Οικονομίας (!)».

    Τα πράγματα αν δεν ήταν πολύ σοβαρά, θα μπορούσαν να είναι για γέλια, όταν όμως αφορούν την φυσική και ψυχική ακεραιότητα και αξιοπρέπεια ανθρώπων που αντιμετωπίζουν καθημερινά αποκλεισμούς και ρατσισμό στο πετσί τους, οφείλουμε να καταδείξουμε αφενός μεν την προφανή ανεπάρκεια των διοικούντων σε έναν τόσο σοβαρό τομέα όπως η Παιδεία, αφετέρου να αντιτάξουμε με στιβαρό τρόπο ένα ασφαλές και ρεαλιστικό πλαίσιο κατά των διακρίσεων, της βίας και των αποκλεισμών στα ελληνικά σχολεία.

---

* Η Μαρίνα Γαλανού είναι Πρόεδρος του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ), αναγνωρισμένης συλλογικότητας για τα τρανς δικαιώματα και ιδιοκτήτρια των εκδόσεων Πολύχρωμος Πλανήτης (LGBT εκδόσεις-βιβλιοπωλείο).

Εκπαίδευση και Ομοφυλοφιλία στην Ελλάδα: Η κατασκευή της σιωπής

των Τόμας Αναστασίου και Θοδωρής Ράδη, εκπαιδευτικών

(από το τεύχος 2 του "lgbt-Κόκκινο", Ιούνιος 2013)

Η δομή του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος βασίζεται σε ένα αμφίσημο γενικευτικό πλαίσιο, το οποίο ταυτοποιεί και παράλληλα ετικετοποιεί  τις διαφορετικότητες  προκειμένου να τις «εντάξει» σε λογικές ιατρικοκεντρικού χαρακτήρα. Η ομοφυλοφιλία αποτελεί σύμφωνα με τις ιατρικοδιαγνωστικές λογικές «προσωπική και οικογενειακή τραγωδία». Υπό αυτή τη συνθήκη ξεκινά ένας διάλογος προβληματικοποίησης της ομοφυλοφιλίας, η οποία λαμβάνει χαρακτηριστικά ατομικής ιδιότητας αποκομμένης από τα κοινωνικά, πολιτικά και πολιτισμικά συμφραζόμενα. Πρόκειται για μια διαδικασία αποσιώπησης των συλλογικών εκφράσεων σχετικά με την ομοφυλοφιλία και των συλλογικών ευθυνών περιθωριοποίησης των ομοφυλόφιλων, όχι μόνο στο χώρο της εκπαίδευσης. Οι κάθε λογής παρεμβάσεις ένταξης ακολουθούν τη φιλοσοφία των κατηγοριοποιήσεων στη σφαίρα της επιβαλλόμενης κανονικοποίησης του μαθητικού πληθυσμού. Η ομοφυλοφιλία, όπως και άλλες διαφορετικότητες, συνδέεται άκριτα με τη ρητορική περί μαθησιακών δυσκολιών, με αποτέλεσμα να χάνεται ο στόχος της συμπερίληψης των μαθητών/τριών σύμφωνα με τις ανάγκες, τις επιθυμίες και τα ενδιαφέροντά τους. Αντί αυτού διαπιστώνεται μια αυξανόμενη τάση ενός αρνητικού λόγου περί ομοφυλοφιλίας, όπως αυτός κατασκευάζεται στο πλαίσιο του επίσημου εθνικού λόγου για τα χαρακτηριστικά της ελληνικής φυλής, σε μια γραμμική παρουσίαση των ιστορικών και κοινωνικών συνθηκών παραγωγής νοήματος της ύπαρξης. Τα χάσματα στη γραμμική αυτή προσέγγιση παρουσιάζονται ως ατομικά χαρακτηριστικά και μετατρέπονται σε ιδιότητες και πηγές προβλημάτων.

Η ομοφυλοφιλία υπάρχει στη σιωπή της περιρρέουσας αισθησιακότητας*, μέσα σε ένα συμπαγές ιστορικό και πολιτισμικό πλαίσιο και δεν καταφέρνει να συνομιλήσει ανοικτά. Η ομοφυλοφιλία μ’ αυτόν τον τρόπο φαίνεται ότι υπάρχει σε ένα κοινωνικό και πολιτισμικό κενό στον επίσημο εκπαιδευτικό λόγο, γεγονός που την οδηγεί στα χέρια των «ειδικών» που χειρίζονται τις τύχες και τις ζωές των μαθητών. Ενισχύεται έτσι η καταπίεση της σιωπηλής αποδοχής της ύπαρξης με αποτέλεσμα οι περισσότεροι στο χώρο της εκπαίδευσης να ενδιαφέρονται υποκριτικά για το «γιατί δεν εκφράζεται ανοιχτά το παιδί». Η επιβολή της σιωπής στους μαθητές δικαιολογείται ως ένδειξη ενός προβληματικού εαυτού και ο δημόσιος λόγος υποτάσσεται στις παρεμβατικές πρακτικές του τύπου: «Το ομοφυλόφιλο παιδί δεν έχει ενσωματώσει τη διάκριση ρόλων στην οικογένεια και για αυτό ευθύνεται η οικογένειά του» κ.λπ. Οι κυρίαρχες αντιλήψεις για την κατάκτηση των μαθησιακών στόχων συνδέονται με τις κυρίαρχες αντιλήψεις περί «παραβατικότητας». Δεν κατασκευάζεται μόνο ένας αρνητικός λόγος περί ομοφυλοφιλίας, αλλά στεκόμαστε σε μια επιφανειακή περιγραφή των συνθηκών παραγωγής στερεοτύπων περί παραβατικότητας, μαθησιακών δυσκολιών και ενδοσχολικής βίας. Τα τελευταία ζητήματα εκλαμβάνονται σαν οι σχέσεις να είναι παγιωμένες και στις περισσότερες των περιπτώσεων περιγράφεται πώς αναμένεται να συμπεριφερθεί ένα ομοφυλόφιλο άτομο με βάση προκαθορισμένους εκπαιδευτικούς στόχους και πρακτικές.

Τα ρευστά όρια της ύπαρξης παγώνουν σε θολές εικόνες ως αντικατοπτρισμοί της καταπίεσης για το πώς πρέπει να συμμετέχει ένας/μία μαθητής/τρια σε σχολικό περιβάλλον. Πίσω από τον καθρέφτη των εικόνων αυτών υποτίθεται και υπονοείται πάντα ότι «κάτι συμβαίνει στον ψυχισμό του ομοφυλόφιλου ατόμου». Ακολουθείται μια πολιτική έκφρασης και απόκρυψης συναισθημάτων που σπάνια συνδέεται με την κουλτούρα των σχολικών μονάδων, οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν ευνοούν την ανοιχτή και ελεύθερη συνομιλία. Τα συναισθήματα χάνουν την υλικότητά τους και οι συναισθηματικές εκφράσεις ομογενοποιούνται σε μια προβληματικοποίηση της σιωπής ως έμβλημα παθητικότητας του ατόμου.

Για να ανοίξει ο διάλογος για την ισότιμη συμμετοχή στην εκπαίδευση (inclusive education) απαιτείται από τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας να στρέψουν κριτικά τη προσοχή τους στους μηχανισμούς ετικετοποίησης των μαθητών και να συνειδητοποιήσουν το βαθμό κλειστότητας των σχολικών μονάδων πέρα από στερεοτυπικούς χαρακτηρισμούς περί ενεργητικής/παθητικής συμμετοχής των μελών της σχολικής κοινότητας. Θα κατανοήσουμε τότε ότι η σιωπή είναι συναισθηματική έκφραση και ότι αυτή δεν ενοχοποιεί το άτομο, αλλά τις περισσότερες φορές είναι αντίδραση, όχι ενός προβληματικού εαυτού, αλλά αντίσταση στις εξουσιαστικές λογικές. Έτσι ο εκπαιδευτικός κόσμος θα αρχίσει να συζητά απελευθερωτικά για τους μαθητές. 

Το σχολείο δεν έχει το αποκλειστικό προνόμιο της κατασκευής των επιμέρους κατηγοριοποιήσεων των μαθητών. Αυτές προϋπάρχουν και αιωρούνται σε όλο το κοινωνικό γίγνεσθαι, παρόλο που οι εκπαιδευτικές πρακτικές πρεσβεύουν ότι εφαρμόζουν και υπακούουν σε μια ουμανιστική αντίληψη του σεβασμού.  Ωστόσο η έννοια του σεβασμού  δεν σχετίζεται μόνο  με τις λογικές των εκπαιδευτικών δομών, αλλά είναι ένα σύνθετο κοινωνικο-πολιτικό ζήτημα. Οι όψεις της κοινωνικής ζωής μπαίνουν στο σχολείο διαμέσου των ιστοριών ζωής. Η σχολική ζωή δεν καθορίζεται μόνο από τη ζωή μέσα στο σχολείο, συνεπώς ο σεβασμός στη διαφορετικότητα είναι αποτέλεσμα πολύπλοκων κοινωνικών ζυμώσεων, γεγονός που από μόνο του επιβάλλει την ανοιχτότητα των σχολικών μονάδων σε έναν διαρκή διάλογο, όχι μόνο για το τι σημαίνει σχολείο, αλλά και για το τι σημαίνει κάθε φορά διδασκαλία και φροντίδα, δύο έννοιες οι οποίες δεν είναι συμπληρωματικές στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Οι οικογενειοκεντρικές απόψεις που κυριαρχούν στην ελληνική κοινωνία συνδέονται με την απαίτηση για ένα σχολείο προσαρμοσμένο στις ανάγκες των εκπαιδευτικών εις βάρος της ανάδειξης του σχολείου ως τόπου κοινωνικότητας και φροντίδας. Ο φετιχισμός της εργασίας υπογραμμίζει και προσδιορίζει το νοηματικό περιερχόμενο της προσφοράς και του σεβασμού σε στρατηγικές συναισθημάτων που υπακούουν στις επιταγές της εφαρμογής κανονιστικών προτύπων και συμπεριφορών. Ο σεβασμός έτσι δεν αποτελεί στοιχείο ενδυνάμωσης και χειραφέτησης, αλλά αναλυτικό εργαλείο ανίχνευσης και διαπίστωσης προβλημάτων και ιδιαιτεροτήτων (μαθησιακές δυσκολίες, ψυχολογικά και συναισθηματικά προβλήματα, απόσπαση προσοχής, υπερκινητικότητα, διαταραχές λόγου, υψηλό νοητικό δυναμικό κλπ.). Αυτή η υστερική καταγραφή προβλημάτων του μαθητικού πληθυσμού αποσιωπά τα δομικά χαρακτηριστικά των εκπαιδευτικών συστημάτων και παρουσιάζει τις διαφορετικότητες ως ατομική ιδιότητα. Η ιατρικοποίηση της εκπαίδευσης λειτουργεί ως στοιχείο παραγωγής ενοχών και παράλληλα εγκλωβίζει τις συμπεριφορές σε γραμμικούς συσχετισμούς κοινής λογικής. Η διάκριση ενήλικου και ανήλικου λόγου αποτελεί βασικό συστατικό στοιχείο του κατασκευασμένου σεβασμού με αποτέλεσμα οι επικοινωνιακές στρατηγικές να ενοχοποιούν τη σιωπή ως ένδειξη αδυναμίας και παθητικότητας. Τα ομοφυλόφιλα άτομα δεν έχουν έτσι τη δυνατότητα να εκφράζονται ανοιχτά και η σιωπή τους ερμηνεύεται ως αποδοχή της περιθωριακότητάς τους. Το εκπαιδευτικό σύστημα ενισχύει με αυτόν τον τρόπο την αναπαραγωγή στερεοτύπων περί έκφρασης συναισθημάτων και η εξέταση-διάγνωση επικυρώνει τη διάκριση με «γεμάτες ενδιαφέρον και σεβασμό» ερωτήσεις του τύπου: «Τι συμβαίνει στο παιδί;». Το αποτέλεσμα είναι να παραμένει η εννοιολογική σύγχυση περί ομοφυλοφιλίας και η σύνδεση της με αρνητικές πτυχές της μαθητικής ζωής.

Κλείνοντας θέλουμε να επισημαίνουμε ότι με κανέναν τρόπο δεν υπονοούμε εδώ ότι τα παραπάνω αποτελούν ενιαία εξηγητικά μοντέλα και επιπλέον δεν περιγράφουμε ένα ολοκληρωτικό σύστημα, αλλά μια κυρίαρχη τάση, που σε ορισμένες περιπτώσεις συνομιλεί (άγαρμπα) με τον νεωτερικό λόγο περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων. έναν λόγο στο όνομα του «σεβασμού», στο όνομα του «δέους» απέναντι στην ανθρώπινη ύπαρξη, όπως αυτή κατασκευάζεται συλλογικά, έναν λόγο που τοποθετεί στο μικροσκόπιο της  «ψυχολογικής υποστήριξης» ό,τι δεν εμπίπτει στους ηγεμονικούς προσδιορισμούς περί αναπαραγωγής, εξοβελίζοντας καθετί που ανταποκρίνεται με διαφορετικούς τρόπους στα στεγανά που θέτει η λογική της φυσικοποίησης των κανονιστικών προτύπων περί διαπαιδαγώγησης και ανατροφής. Δεν είναι μόνο η διδασκαλία η μοναδική έννοια που εμπεριέχεται στο σχολικό περιβάλλον, αλλά και οι πολιτικοί προσδιορισμοί και οι πολιτικές κατευθύνσεις μιας ευρύτερης έννοιας: αυτής της φροντίδας, όχι μιας εξουσιαστικής φροντίδας, αλλά  μιας φροντίδας ως ενδυνάμωσης της συλλογικής δράσης προς μια χειραφετησιακή εκπαίδευση (emancipatory education). 

*χρησιμοποιούμε τον όρο αισθησιακότητα ,όχι ως μετάφραση του όρου sexism, αλλά ως μετάφραση του όρου sensibility, δηλαδή την παρερμηνεία των συναισθημάτων (emotions) μέσα στις συμβατικές αντιλήψεις περί αισθήσεων.

Αλήθεια, εσύ επέλεξες «να γίνεις» ετεροφυλόφιλη;

Μια συζήτηση με στρατηγική και ταυτοτική σημασία για τη ριζοσπαστική - αντικαπιταλιστική πτέρυγα του ΛΟΑΤ κινήματος

  

Του Στρατή Γατελούζου*

(από το τεύχος 2 του "lgbt-Κόκκινο", Ιούνιος 2013)

Το ερέθισμα για τη συγγραφή του παρόντος άρθρου ήταν η προκήρυξη της γυναικείας ομάδας της ΑΝΤΑΡΣΥΑ[1]  που μοιράστηκε στο Gay Pride της Αθήνας στις 9 Ιούνη 2012. Από πολλά άλλα ενδιαφέροντα και σημαντικά που περιέχονται στην προκήρυξη αυτή, σε αυτό το κείμενο θα πραγματευτώ κυρίως το ζήτημα αν ο άνθρωπος επιλέγει με τη θέλησή του την ερωτική του ταυτότητα (και την ταυτότητα κοινωνικού φύλου). Οι συντάκτριες της προκήρυξης θεωρούν ότι οι άνθρωποι «επιλέγουν το σεξουαλικό τους προσανατολισμό», θέση με την οποία διαφωνώ κάθετα, καθώς πιστεύω ότι -αν υιοθετηθεί από τη ριζοσπαστική – αντικαπιταλιστική πτέρυγα του ΛΟΑΤ κινήματος- έχει σημαντικές αρνητικές συνέπειες.

Είναι η πρώτη προκήρυξη που δημοσιεύει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ ειδικά για το ΛΟΑΤ ζήτημα και αυτό από μόνο του είναι μια θετική για τους ομοφυλόφιλους εξέλιξη. Πόσο μάλλον, που οι συντάκτριες του κειμένου εντοπίζουν με έμφαση τον πυρήνα της καταπίεσης που νιώθουμε οι ΛΟΑΤ στην Ελλάδα: Η ομοφυλοφιλία δε διώκεται ποινικά (ακόμα…), ωστόσο το καπιταλιστικό κράτος και η ορθόδοξη εκκλησία έχουν φροντίσει να στιγματίσουν τους γκέι ως μιαρούς και ανώμαλους, με συνέπεια η μεγάλη πλειονότητα των ομοφυλόφιλων να αναγκαζόμαστε να κρύβουμε τη σεξουαλική/ερωτική μας ταυτότητα σχεδόν από ολόκληρο τον κοινωνικό μας περίγυρο – να κλεινόμαστε στην ντουλάπα, όπως είναι η χαρακτηριστική έκφραση.

Από αυτήν την οδυνηρή για εμάς κατάσταση είναι εμπνευσμένος και ο τίτλος της προκήρυξης: «Μη βγεις απ’ την ντουλάπα. Σπάσ’ την!!» Πέρα όμως από την αποκάλυψη της υπόγειας και άκρως καταπιεστικής πραγματικότητας που οι γκέι βιώνουμε όταν κρυβόμαστε επιμελώς, ο συγκεκριμένος τίτλος φέρνει έμμεσα στην επιφάνεια και την ταξική διάσταση του ζητήματος:  Μέχρι τώρα, στο ελληνικό ΛΟΑΤ κίνημα κυριαρχούσε το (νέο)φιλελεύθερο πρόταγμα «Βγες από την ντουλάπα» που στοχοποιούσε τον κάθε ομοφυλόφιλο προσωπικά επειδή έκρυβε την ερωτική^[2] του ταυτότητα, με αποτέλεσμα να μην (απο)δείχνει στην κοινωνία ότι είναι “φυσιολογικός άνθρωπος”^[3] όπως και οι ετεροφυλόφιλοι και επομένως να συνεχίζονται τα κοινωνικά στερεότυπα περί ανωμαλίας κλπ. Όπως κάνουν και με το ζήτημα της φτώχειας^[4], οι νεοφιλελεύθεροι θεωρούν υπεύθυνο τον κάθε ομοφυλόφιλο που κρύβει την ερωτική  του ταυτότητα, αποσιωπώντας τις υλικές και κοινωνικές συνέπειες της άκριτης εξόδου από την ντουλάπα. Συνέπειες, που ολοφάνερα είναι λιγότερες (έως και ανύπαρκτες) για τους ομοφυλόφιλους καπιταλιστές που έχουν τα μέσα και την οικονομική ανεξαρτησία να τις αντιμετωπίσουν. Ο νεοφιλελευθερισμός τσουβαλιάζει στο ίδιο σακί το coming out του 30άρη φτωχού αγρότη στο Δοξάτο Δράμας και του ανοιχτά ομοφυλόφιλου και ευκατάστατου υπουργού εξωτερικών της Γερμανίας, Γκίντο Βέστερβέλε… Αντίθετα η ΑΝΤΑΡΣΥΑ καλεί τους ομοφυλόφιλους «Να μην βγουν απ’ την ντουλάπα» ως ξεχωριστά άτομα, αλλά να επιλέξουν τον (προφανώς συλλογικό) αγώνα της ανατροπής του ετεροσεξισμού και του καπιταλισμού, Να σπάσουν την ντουλάπα!!  

Θα μπορούσα να αναφερθώ και σε άλλα σημεία της προκήρυξης (πχ την κριτική στην ενθάρρυνση της σεξιστικής παιδείας από το καπιταλιστικό κράτος), με τα οποία συμφωνώ απόλυτα. Ωστόσο, θα επικεντρωθώ σε αυτά επί των οποίων έχω διαφωνίες. Και τα τρία είναι συγκεντρωμένα στην παράγραφο με τον τίτλο «Τι συμβαίνει με τις τρανσεξουαλικές και τις παρενδυτικές», στις δύο πρώτες σειρές.

Καταρχήν, τα τράνς άτομα δεν είναι μόνο (ή κυρίως) γυναίκες. Υπάρχουν και οι τρανς άνδρες, δηλαδή άνθρωποι που γεννήθηκαν με τα όργανα της γυναίκας, οι οποίοι όμως νιώθουν άνδρες. Μάλιστα κάποιοι από αυτούς τους άνδρες προβαίνουν σε εγχείριση επαναπροσδιορισμού φύλου. Όσο και αν η καταπίεση που υφίστανται οι τρανς γυναίκες είναι σαφώς μεγαλύτερη, αυτό δε σημαίνει ότι είναι σκόπιμο να αναφερόμαστε στα τρανς άτομα μόνο στο θηλυκό γένος. Και μη θεωρήσουμε ότι οι τρανς άνδρες σπανίζουν: Εγώ προσωπικά έχω γνωρίσει δύο τρανς άνδρες στη HOMOphonia, τη συλλογικότητα που διοργανώνει το lgbt Pride  της Θεσσαλονίκης.

Έρχομαι και στο επόμενο (πολύ σημαντικό) ζήτημα: Οι συντρόφισσες της γυναικείας ομάδας αναφέρονται στα τρανς/διεμφυλικά άτομα ως «τους ανθρώπους που επιλέγουν αυτούς τους σεξουαλικούς προσανατολισμούς». Εδώ φαίνεται να υπάρχει σύγχυση ανάμεσα στις έννοιες της «σεξουαλικής/ερωτικής ταυτότητας» και της «ταυτότητας κοινωνικού φύλου». Η σεξουαλική/ερωτική ταυτότητα αφορά το αν ένας άνθρωπος έλκεται ερωτικά από το άλλο ή το ίδιο φύλο (ή και τα δύο). Αντίθετα, η ταυτότητα κοινωνικού  φύλου έχει να κάνει με την προσωπική αντίληψη του κάθε ανθρώπου για το φύλο του. Οι τρανς/διεμφυλικοί άνθρωποι είναι ετεροφυλόφιλοι στη μεγάλη τους πλειονότητα, επομένως αυτό που τους αφορά είναι η «ταυτότητα φύλου» (ή αλλιώς «έκφραση φύλου») και όχι η «ερωτική ταυτότητα». Θα φέρω και ένα παράδειγμα για να γίνω πιο κατανοητός. Μία τρανς/διεμφυλική γυναίκα έχει γεννηθεί με αρσενικά όργανα, αλλά νιώθει γυναίκα. Πιθανότατα ντύνεται γυναικεία και φέρεται γυναικεία (σύμφωνα με τις κοινωνικές νόρμες συμπεριφοράς). Ίσως να παίρνει και ορμόνες και να κάνει τελικά και εγχείρηση επαναπροσδιορισμού φύλου. Όμως ερωτικά έλκεται από τους άνδρες.  Άρα η “επιλογή” της, δεν έχει να κάνει με τη σεξουαλική/ερωτική ταυτότητα, αλλά μόνο με το φύλο. Είναι μία ετεροφυλόφιλη διεμφυλική γυναίκα.

Η συζήτησή μας δεν έχει να κάνει με το αν «γεννιέσαι ή γίνεσαι»

Το τρίτο και κυριότερο θέμα πάνω στο οποίο θα αντιπαρατεθώ με την εν λόγω προκήρυξη είναι το αν ο άνθρωπος επιλέγει με τη θέλησή του την ερωτική του ταυτότητα (και την ταυτότητα κοινωνικού φύλου). Οι συντάκτριες της προκήρυξης θεωρούν ότι οι άνθρωποι «επιλέγουν τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό», μία θέση με την οποία διαφωνώ κάθετα.

Σε πρώτη φάση, να διευκρινίσω ότι δεν αναφέρομαι στο αν γεννιέσαι ή γίνεσαι ομοφυλόφιλος. Αυτό είναι ένα ερώτημα στο οποίο πράγματι η αριστερά δεν μπορεί να πάρει θέση, αφού οι επιστημονικές έρευνες είναι αντικρουόμενες μεταξύ τους και δεν έχουν καταλήξει σε ακλόνητα συμπεράσματα. Από το ελάχιστο που έχω ψάξει το θέμα, οι πρόσφατες έρευνες βρίσκουν πιθανότερη τη γονιδιακή εξήγηση. Όμως στις παρούσες συνθήκες της συντριπτικής κυριαρχίας του ακραίου νεοφιλελευθερισμού στα περισσότερα πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα παγκοσμίως, δεν μπορώ ακόμα να εμπιστευτώ αβασάνιστα αυτές τις έρευνες, καθώς έχω βάσιμες υποψίες πως επηρεάζονται από την κυρίαρχη ιδεολογία.

Πάντως και οι δύο περιπτώσεις «βγάζουν προβλήματα» αν τις εξετάσει κανείς με αριστερή οπτική: Το να «γεννιέσαι ομοφυλόφιλος» μας βάζει στο τρυπάκι των γονιδίων και της γενετικά προκαθορισμένης συμπεριφοράς. Αλλά και το «να γίνεσαι ομοφυλόφιλος» από επιρροή του κοινωνικού περιβάλλοντος στο οποίο μεγάλωσες, και αυτό μπορεί να έχει ολοφάνερες προβληματικές προεκτάσεις (πάντα από αριστερή σκοπιά): Αν πχ «έγινες ομοφυλόφιλος επειδή ήσουν το μόνο αγόρι ανάμεσα σε 4 αδέρφια», τότε αυτό μπορεί να οδηγήσει τους γονείς σου να σου επιβάλλουν να συμμετέχεις από πολύ μικρή ηλικία σε θεωρούμενες “ανδρικές” συλλογικότητες και δραστηριότητες (ποδοσφαιρικές ομάδες, συλλογικότητες πολεμικών τεχνών και άλλα που δεν μπορεί να φτάσει το μυαλό μου), ώστε «να μη σου λείψει το ανδρικό πρότυπο» και άρα «να γίνεις σωστός άνδρας» που θα συναναστρέφεται για φιλική παρέα με άνδρες και θα θέλει τις γυναίκες μόνο για σεξ (άντε και για έρωτα, στην πιο εκλεπτυσμένη εκδοχή της ετεροκανονικής κοινωνίας). Μπορεί να ακούγεται εντελώς διεστραμμένο που παρουσιάζω ένα τέτοιο σενάριο, παρόλα αυτά - αν το καλοσκεφτείτε - δεν είναι ούτε σπάνιο ούτε καν ακραίο. Η ετεροκανονικότητα είναι πολύ βαθιά ριζωμένη στην καπιταλιστική κοινωνία και επομένως, αν παγιωθεί το συμπέρασμα ότι «γίνεσαι ομοφυλόφιλος», τότε πολλοί άνθρωποι θα κάνουν το παν να αποφύγουν αυτές τις κοινωνικές/περιβαλλοντικές προϋποθέσεις που «σε κάνουν ομοφυλόφιλο».

Επομένως, εδώ θα συμφωνήσω πως η αριστερά δε γίνεται να συμμετάσχει στη συζήτηση του αν «γεννιέσαι» ή «γίνεσαι». Παρόλα αυτά έχω άποψη, κρίνοντας και από τη δική μου περίπτωση: Για τη διαμόρφωση της δικής μου ομοφυλοφιλικής ερωτικής ταυτότητας πιστεύω πως πρόκειται για μια (μάλλον) περίπλοκη ιστορία, που πιθανότατα αποτελεί το αποτέλεσμα σύνθετης αλληλεπίδρασης κοινωνικο-περιβαλλοντικών και βιολογικών παραγόντων. Το σίγουρο είναι πως ό,τι κι αν έγινε, η ερωτική μου ταυτότητα παγιώθηκε σε πολύ μικρή ηλικία, τόσο μικρή που δεν μπορώ να θυμηθώ τίποτα. Ενδεχόμενα μία ψυχανάλυση να μου έδινε απαντήσεις, αλλά δεν έχω ούτε τα λεφτά ούτε τη διάθεση να κάνω κάτι τέτοιο (δεν το θεωρώ σημαντικό να μάθω το «γιατί» και το «πως» - αυτός είμαι και είναι ΑΔΥΝΑΤΟ να αλλάξω / “επιλέξω” κάτι διαφορετικό.

Η ομοφυλοφιλία μάς βρίσκει - δεν τη βρίσκουμε εμείς!

Ωστόσο, το βασικό ζήτημα δεν είναι το αν η ομοφυλοφιλία είναι επίκτητη, αλλά το αν είναι επιλέξιμη από τον ίδιο τον άνθρωπο: Επιλέγεις με βάση την προσωπική σου βούληση ποιά θα είναι η ερωτική σου ταυτότητα ή αυτή προκύπτει ΠΑΡΑ τη θέλησή σου;  Ακόμα και αν δεχτούμε προς στιγμήν πως «ομοφυλόφιλος γίνεσαι», υπάρχουν δύο εντελώς διαφορετικές εκδοχές:

α) Γίνεσαι ομοφυλόφιλος υπό την επίδραση κοινωνικών/περιβαλλοντικών παραγόντων που δεν εξαρτώνται από εσένα;

β) Ή «το επιλέγεις» παίρνοντας απλά μια απόφαση;

Για μένα (αλλά και για τη συντριπτική πλειονότητα των ίδιων των ομοφυλόφιλων) το δεύτερο ΔΕΝ ισχύει! Δεν είναι δυνατόν να πάρεις απόφαση να σου αρέσει το ίδιο ή το άλλο ή και τα δύο φύλα!! Και μόνο που χρησιμοποιούμε το ρήμα «αρέσει», ε, αυτό τα λέει όλα!

Το τι αρέσει σε έναν άνθρωπο μπορεί να έχει μια εξήγηση ως προς το πώς προέκυψε (γονιδιακά ή/και από το κοινωνικό περιβάλλον), αλλά σίγουρα δεν ανάγεται σε προσωπικές αποφάσεις. Δε γίνεται να σου αρέσει από μικρός η σοκολάτα και να σιχαίνεσαι τη μόκα, και κάποια στιγμή στα 25 να κάτσεις και να το σκεφτείς και να πάρεις την απόφαση ότι τέρμα, «τώρα πια θα μου αρέσει η μόκα και θα σιχαίνομαι τη σοκολάτα». Ακόμα και αν σου ΣΥΜΒΕΙ κάτι τέτοιο στα 25 σου, αυτό δε θα έχει να κάνει με αποφάσεις με βάση την δική σου βούληση, αλλά με άλλους παράγοντες, μη ελέγξιμους από εσένα. Πχ ίσως να είχες κάποια τραυματική εμπειρία με τη μόκα στην παιδική σου ηλικία - να σου θύμιζε η μυρωδιά της κάτι άλλο που δε σου άρεσε ή (πιο πιθανό) να σου είχαν εμφυσήσει το φόβο ενάντια στο διαφορετικό και το σπάνιο - και κάποια στιγμή σε μεγαλύτερη ηλικία να απέβαλες αυτόν τον φόβο και άρα να διαπίστωσες ότι και η μόκα είναι μια χαρά. Εδώ, το μόνο που ελέγχεις με προσωπική απόφαση είναι το φόβο σου. Η επιθυμία για μόκα υπήρχε, αλλά είχε διαστρεβλωθεί/αντιστραφεί εξαιτίας τυχαίων γεγονότων. Αλλά, όπως και να το κάνουμε, δε γίνεται απλά να αποφασίσεις ότι θα σου αρέσει ή δε θα σου αρέσει κάτι! Πόσο μάλλον, εάν πρόκειται για κάτι τόσο ουσιώδες, όπως η ερωτική ταυτότητα (αλλά και η ταυτότητα φύλου).

Ο όρος λοιπόν «σεξουαλική/ερωτική επιλογή» εμπεριέχει και την έννοια της προσωπικής απόφασης, γι’ αυτό και δεν τον προτιμούν οι περισσότεροι ομοφυλόφιλοι: Διότι είτε ισχύει ότι έτσι γεννήθηκαν είτε ότι έτσι διαμορφώθηκαν μετά τη γέννησή τους, το σίγουρο είναι πως ΔΕΝ ΤΟ ΕΠΕΛΕΞΑΝ!

Άλλωστε ειδικά σε ό,τι αφορά την ανδρική ομοφυλοφιλία, τα πράγματα είναι αυταπόδεικτα (εδώ αναγκαστικά θα μιλήσω λιγάκι ωμά): Δε γίνεται να… επιλέξει ένας γκέι άνδρας να έχει στύση με γυναίκες, εκτός κι αν την ώρα που θα συνευρίσκεται με μια γυναίκα, φαντασιωθεί κάποιον άνδρα…. (Αναφέρομαι κυρίως στους γκέι άνδρες, όχι στους αμφί).

Αντιλαμβάνομαι και συμφωνώ πλήρως με το αίτημα της υπεράσπισης της ελευθερίας, στο οποίο στοχεύει η προκήρυξη. Όμως ταυτόχρονα δείχνει να παίρνει θέση με ξεκάθαρη διατύπωση υπέρ της «επιλογής». Μάλιστα, φαίνεται να είναι τόσο έντονη η πεποίθηση των συντακτριών της προκήρυξης υπέρ της «επιλογής», που δεν χρησιμοποιούν τον όρο «σεξουαλική επιλογή» σκέτο, αλλά μιλούν για «τους ανθρώπους που επιλέγουν αυτούς τους σεξουαλικούς προσανατολισμούς»! Έτσι, η γυναικεία ομάδα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ παίρνει έναν όρο που επικράτησε ακριβώς επειδή έχει «ουδέτερο χαρακτήρα», και τον ενσωματώνει στην άποψη περί σεξουαλικής επιλογής! Εννοώ ότι ο «σεξουαλικός προσανατολισμός» χρησιμοποιείται ευρύτατα τα τελευταία χρόνια από το ΛΟΑΤ κίνημα, γιατί είναι ένας όρος που δεν παίρνει θέση ούτε υπέρ της «επιλογής» ούτε κατά. Βέβαια, δεδομένου ότι αντικατέστησε τον όρο «σεξουαλική επιλογή/προτίμηση», λειτουργεί υπέρ όσων δε θεωρούν ότι «επέλεξαν» - που είναι και η πλειονότητα. Ωστόσο, αδιαμφισβήτητα παραμένει ουδέτερος όρος.

Ένας τέτοιος λεκτικός χειρισμός από τη γυναικεία ομάδα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ δεν μπορεί να «εξηγηθεί» απλά και μόνο γιατί η πρόθεσή της ήταν να υπερασπιστεί την ελευθερία, η οποία είναι δυνατό να εκφραστεί και με άλλους τρόπους, χωρίς να χρησιμοποιείται ο όρος «επιλογή». Για παράδειγμα, θεωρώ εύστοχη τη διατύπωση στην ανακοίνωση της γυναικείας ομάδας της ΟΚΔΕ-Σπάρτακος για τις ομοφοβικές διαφημίσεις 11880 (γατάκι, μπανάνα κλπ), στο σημείο που μιλάει για τα «1,2,3,4 κουτάκια σεξουαλικότητας»[5]. Σε αυτό το κείμενο η ΟΚΔΕ υπερασπίζεται το δικαίωμα έκφρασης, κάτι όμως που - κατά τη γνώμη μου -  είναι πολύ διαφορετικό από το δικαίωμα επιλογής. Θα μπορούσε λοιπόν να χρησιμοποιείται ο όρος «δικαίωμα έκφρασης», που είναι «ευρύς» και (επίσης) ουδέτερος. Αντίστοιχα ο πιο ισχυρός όρος που τάσσεται κατά της «επιλογής» είναι η «σεξουαλική/ερωτική ταυτότητα», τον οποίο παρεμπιπτόντως χρησιμοποιώ επιθετικά από τις πρώτες γραμμές αυτού του κειμένου, αμυνόμενος στο «σεξουαλική επιλογή» της εν λόγω προκήρυξης. Υπάρχει λοιπόν μια ολόκληρη γκάμα ορολογίας, από το ένα ως το άλλο άκρο:

Επιλογή – Προτίμηση – Έκφραση/Προσανατολισμός – Ταυτότητα

Οι συνέπειες της άποψης περί «επιλογής»

Δικαίως θα αναρωτηθείτε για ποιο λόγο επιμένω τόσο πολύ.

Δεν είναι βέβαια ο σκοπός μου να κριτικάρω τη γυναικεία ομάδα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, αλλά να αναδείξω τις συνέπειες της άποψης περί «σεξουαλικής επιλογής».

Πρώτον, αυτή είναι η πραγματικότητα την οποία ζούμε εκατοντάδες χιλιάδες ομοφυλόφιλες και ομοφυλόφιλοι στην Ελλάδα (και παντού): Ελάχιστοι από εμάς θα πουν ότι «επέλεξαν να γίνουν ομοφυλόφιλοι». Ακόμα και όσοι δηλώνουν κάτι τέτοιο, στην ουσία υπερασπίζονται το δικαίωμά τους στην ελεύθερη έκφραση, και όχι στην επιλογή. Εξαιρούνται φυσικά οι αμφιφυλόφιλοι άνθρωποι, που όμως ΚΑΙ αυτοί δεν επιλέγουν ποιο από τα 2 φύλα τους αρέσει περισσότερο (αν δεν τους αρέσουν και τα 2 φύλα εξίσου) ούτε και με ποιο φύλο/άνθρωπο θα συνάψουν σχέση σε κάθε φάση της ζωής τους. Απλά τους προκύπτει άλλοτε να ερωτεύονται το άλλο φύλο και άλλοτε το ίδιο. Και για να το γενικεύσω ακόμα περισσότερο, κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να επιλέξει ποιόν/ποιά θα ερωτευτεί! Αν ήταν έτσι, θα… επιλέγαμε να ερωτευτούμε κάποιο στενό φιλικό μας πρόσωπο, με το οποίο προφανώς μας συνδέουν κοινές εμπειρίες, αντιλήψεις και ενδιαφέροντα. Μακάρι να ήταν τόσο απλά τα πράγματα στον έρωτα, αλλά δεν είναι…

Δεύτερον, αν μιλάμε για «σεξουαλική επιλογή», υπονοούμε ότι εφόσον ένας άνθρωπος θελήσει, τότε μπορεί και να αλλάξει τη ερωτική του ταυτότητα. Σε απλά ελληνικά, αφού «οι ομοφυλόφιλοι επιλέγουν να γίνουν ομοφυλόφιλοι», άρα ΓΙΝΕΤΑΙ και να μην το επιλέξουν, ή -ακόμα χειρότερα- υπάρχει και τρόπος «για να αλλάξουν» και να γίνουν ετεροφυλόφιλοι ή bisexual! Μα από αυτήν την παραδοχή πιάνονται οι μονοθεϊστικές θρησκείες και μας λένε ότι εμείς επιλέξαμε να γίνουμε ομοφυλόφιλοι και ότι με συστηματική… προσευχή στο θεό, θα αλλάξουμε και θα γίνουμε στρέιτ! Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τις κλινικές που διατείνονται ότι «θεραπεύουν από την ομοφυλοφιλία», μόνο που αυτές δε «σε αλλάζουν» με προσευχή, αλλά με διάφορες βάρβαρες και εντελώς αντιεπιστημονικές «ιατρικές» πρακτικές. Μάλιστα, πρόσφατα στην Καλιφόρνια απαγορεύτηκε διά νόμου η «θεραπεία της ομοφυλοφιλίας» στους ανήλικους ^[6], μια πραγματικά μεγάλη νίκη του ΛΟΑΤ κινήματος.

Η queer (κουίρ) θεωρία και το ζήτημα της ταυτότητας

Υπάρχει όμως και ένας τρίτος λόγος, και αυτός αφορά την ίδια την ουσία του επαναστατικού μαρξισμού. Η άποψη για «σεξουαλική επιλογή» έχει διαμορφωθεί/ενισχυθεί υπό τη σαφέστατη επιρροή της queer θεωρίας[7]  και του τρίτου κύματος του φεμινισμού: Πρόκειται για δύο μεταμοντέρνα κινήματα, που έχουν υιοθετηθεί κυρίως από αναρχοαυτόνομες συλλογικότητες, αλλά έχουν επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό και την 4η Διεθνή. Την αναλυτική μου κριτική στο queer κίνημα θα την ασκήσω σε κάποιο επόμενο άρθρο μου. Για την ώρα θα περιοριστώ στα παρακάτω.

Το βασικό πρόταγμα της queer θεωρίας είναι η πλήρης αποδόμηση των ταυτοτήτων. Σύμφωνα με τους queer (τους «αλλόκοτους», στα ελληνικά), κάθε ταυτότητα είναι καταπιεστική για τον άνθρωπο, επειδή τον περιορίζει εντός του πλαισίου της ταυτότητας αυτής. Ακόμα και η ίδια η ταυτότητα του «ομοφυλόφιλου» θεωρείται καταπιεστική, αφού «καναλιζάρει προς την αποκλειστική ομοφυλοφιλία τον άνθρωπο που αυτοπροσδιορίζεται έτσι»: Ακόμα και αν σε κάποια φάση της ζωής του ερωτευθεί κάποιον/-α του άλλου φύλου, «δε θα το επιτρέψει στον εαυτό του, γιατί είναι ομοφυλόφιλος». Βέβαια, γι’ αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει η ερωτική ταυτότητα του αμφιφυλόφιλου, αλλά οι queer την αντιμετωπίζουν και αυτήν σαν άκρως περιοριστική. Τα ίδια πιστεύουν και για τις ταυτότητες φύλου, δηλαδή αμφισβητούν ανοιχτά την ίδια την έννοια του βιολογικού φύλου και κυρίως τις συμπεριφορές με τις οποίες συνδέεται το κάθε φύλο. Έτσι, υιοθετούν τον όρο queer για κάθε σεξουαλική/ερωτική ταυτότητα και ταυτότητα φύλου. Επί της ουσίας, ή μάλλον «στρατηγικά», δεν έχουν λάθος. Πράγματι, στην κοινωνία της καθολικής χειραφέτησης, τον κομμουνισμό, όλοι και όλες θα είμαστε queer, με την έννοια ότι οι ταυτότητες ομοφυλόφιλος, ετεροφυλόφιλος, άνδρας, γυναίκα δεν θα έχουν καμία απολύτως κοινωνική συνέπεια και σημασία.

Αποδόμηση ταυτοτήτων στην κοινωνία της καταπίεσης;

Από εδώ και πέρα όμως αρχίζει η διαφωνία μου. Οι queer και οι αναρχοαυτόνομοι έχουν την πεποίθηση ότι είναι δυνατόν να φτάσουμε στην πλήρη αποδόμηση των ταυτοτήτων εδώ και τώρα, χωρίς κανένα ενδιάμεσο στάδιο (άλλωστε, την ίδια γνώμη έχουν και για τη διάλυση του κράτους και το πέρασμα στον κομμουνισμό). Στην ουσία πιστεύουν ότι, στο πλαίσιο μιας καταπιεστικής και εκμεταλλευτικής κοινωνίας όπως ο καπιταλισμός, οι άνθρωποι μέσω της ατομικής επιλογής μπορούν να υπερβούν τις κοινωνικές αιτίες της καταπίεσης χωρίς αυτές να ξεριζωθούν (ή έστω αποδυναμωθούν σημαντικά) από την κοινωνία. Ενώ λοιπόν οι επαναστάτες μαρξιστές και μαρξίστριες έχουμε το ίδιο στρατηγικό όραμα με τους queer (θα έπρεπε να) διαφωνούμε ως προς τη διαδρομή προς αυτό το όραμα, δηλαδή ως προς την τακτική μας. Μέσα στο πλαίσιο του αγριότερου νεοφιλελεύθερου και νεοσυντηρητικού καπιταλισμού των τελευταίων 100 χρόνων, είναι αναγκαίο σε πρώτη φάση να υπερασπιστούμε τις ταυτότητες των καταπιεσμένων και τα δικαιώματα που απορρέουν από αυτές. Σε αυτές τις συνθήκες, οι ομοφυλόφιλοι σαφώς και πρέπει να αυτοχαρακτηριζόμαστε ομοφυλόφιλοι και να αγωνιζόμαστε συλλογικά για το δικαίωμά μας στο γάμο, την οικογένεια, την εργασία και γενικώς για ίσα δικαιώματα. Είναι εντελώς ανέφικτο για μας να διεκδικήσουμε ισότητα, αν δεν κατοχυρώσουμε πρώτα τη διαφορετική ταυτότητά μας. Δε λέω φυσικά ότι το queer κίνημα είναι αντίθετο στις διεκδικήσεις δικαιωμάτων. Όμως δεν μπορούμε να αποβάλουμε την ταυτότητα του ομοφυλόφιλου, διεκδικώντας γενικά κι αόριστα ως queer. Η άρνηση κάθε ταυτότητας αποδυναμώνει τη διεκδίκηση δικαιωμάτων που συνδέονται με την ταυτότητα αυτή.

Το queer λοιπόν είναι ο στρατηγικός μας στόχος, από τον οποίο πάντως απέχουμε (δυστυχώς) πάρα πολύ. Κατά τη γνώμη μου, ακόμα και στο πλαίσιο της πρώτης φάσης του σοσιαλιστικού κράτους, και πάλι θα χρειάζεται να διατηρήσουμε το ομοφυλοφιλικό μας κίνημα και την ταυτότητα του ομοφυλόφιλου, μέχρι η ισότητα όλων να γίνει βίωμα. Τότε μόνο θα μπορούμε να μιλάμε για την οριστική αποδόμηση των ταυτοτήτων.

Άλλωστε, η έννοια της ταυτότητας είναι βασικό στοιχείο του επαναστατικού μαρξισμού: Με βάση την ταυτότητα του εργαζόμενου δομείται και η έννοια της τάξης. Η εργατική τάξη αποτελείται από «εργαζόμενους» και όχι γενικά από «ανθρώπους». Εάν εξοβελίσουμε από την ιδεολογία μας την έννοια της ταυτότητας, τότε μπαίνει σε αμφισβήτηση και η ίδια η έννοια της τάξης, και γενικότερα των συλλογικών υποκειμένων! Άρα η ιδεολογία μας δε θα είναι ο επαναστατικός μαρξισμός, ούτε καν ο αναρχισμός, αλλά ο… φιλελεύθερος ουμανισμός! Και για να το φτάσω ως το τέλος, θεωρώ την ερωτική ταυτότητα τουλάχιστον το ίδιο συμπαγή -εάν όχι και περισσότερο-  με την ταυτότητα του εργαζόμενου και προλετάριου: Αν είναι δύσκολο για τον εργαζόμενο στις σημερινές συνθήκες να αλλάξει κοινωνική τάξη, για τον ομοφυλόφιλο το να αλλάξει ερωτική ταυτότητα είναι τελείως ανέφικτο…

*Το άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε σε συντομευμένη μορφή (με επιμέλεια και επεξεργασία από τον Πάνου Κοσμά) στο Κόκκινο τεύχος 54.

   

---

[1] http://www.antarsya.gr/node/548

[2] Επιλέγω τον όρο «ερωτική» και όχι «σεξουαλική», διότι ο πρώτος είναι πιο ευρύς από τον δεύτερο. Τελευταία, παρατηρείται η τάση στο ΛΟΑΤ κίνημα να αντικαθιστά το «σεξουαλική» με το «ερωτική», τονίζοντας ότι δεν πρόκειται μόνο ή κυρίως για επιδίωξη σωματικών ηδονών, αλλά και για ερωτικά συναισθήματα. Δεν είναι τυχαίο το σύνθημα του φετινού 2^ου  Thessaloniki Pride: «ελεύθερα πνεύματα – ελεύθερα σώματα».

[3] Δεδομένου ότι  ένα τεράστιο ποσοστό των ομοφυλόφιλων στην Ελλάδα και παγκοσμίως  είναι «άνθρωποι της διπλανής πόρτας», που ασκούν κάθε είδους επάγγελμα και δεν ξεχωρίζουν εμφανισιακά ή από «τη συμπεριφορά τους» σε σύγκριση με τους ετεροφυλόφιλους.

[4] «Είσαι φτωχός και άνεργος επειδή είσαι τεμπέλης». Οι (νέο)φιλελεύθεροι αποσιωπούν το ότι η ανεργία είναι δομικό στοιχείο του καπιταλισμού…

[5] http://www.okde.org/keimena/okde_040312.html

[6] http://www.10percent.gr/epikairotita/eidiseis/2968-2012-10-02-08-20-47.html

[7] Μία από τις κυριότερες εισηγήτριες της queer θεωρίας είναι η Judith Batler, με το πολύ γνωστό της βιβλίο «Αναταραχή φύλου: ο Φεμινισμός και η ανατροπή της ταυτότητας», εκδόσεις Αλεξάνδρεια.

Συνδικάτα: ένας χώρος ριζοσπαστικής παρέμβασης για τα λοαδ δικαιώματα;

Η Terry Conway* μιλάει στο lgbt/kokkino για τη σχέση μεταξύ συνδικάτων και λοαδ κινήματος στη Βρετανία.

Τη συνέντευξη πήρε ο Γιώργος Γαλανής

(από το τεύχος 2 του "lgbt-Κόκκινο", Ιούνιος 2013)

Ερώτηση: Ποια είναι η σχέση και ο τρόπος οργάνωσης των λοαδ ατόμων στα συνδικάτα στη Βρετανία;

Terry Conway: Τα λοαδ άτομα έχουν οργανωθεί μέσα στα συνδικάτα στη Βρετανία εδώ και πολλά χρόνια. Αυτό ξεκίνησε με ανεπίσημες ομάδες στη δεκαετία του 1980, οι οποίες έφερναν σε επαφή ανθρώπους που ήταν γενικά ακτιβιστές του λοαδ κινήματος και αισθάνονταν ότι ήταν σημαντικό να κερδίσουν τη στήριξη του συνδικάτου για τα δικαιώματα των λοαδ - και να δημιουργήσουν έναν επίσημο χώρο όπου θα μπορούν να είναι οργανωμένοι/ες εντός του συνδικάτου.

Τότε ήμουν μέλος ενός συνδικάτου του δημοσίου τομέα και εκεί παλεύαμε να αλλάξουμε τους κανόνες του συνδικάτου για να επιτραπεί αυτός ο χώρος, ενώ την ίδια στιγμή κάναμε καμπάνιες για καθημερινά ζητήματα - κυρίως για θέματα που αφορούσαν διακρίσεις στο χώρο εργασίας.

Αυτό έλαβε χώρα την ίδια στιγμή όπου στο εσωτερικό του συνδικάτου, τουλάχιστον οι μαύροι εργάτες είχαν αρχίσει να οργανώνονται περισσότερο και να διεξάγουν έναν παρόμοιο αγώνα για την αναγνώρισή τους εντός των δομών του συνδικάτου. Οι δύο ομάδες ήταν ισχυροί σύμμαχοι.

Ερ.: Πόσο εύκολες ήταν αυτές οι αλλαγές;

T.C.: Ο αγώνας για αυτές τις αλλαγές ήταν μια πολύ συναρπαστική περίοδος. Είναι αλήθεια ότι έπρεπε να διαπραγματευτούμε μια σειρά από πολύ λεπτομερείς κανόνες, αλλά το σημαντικό ήταν ότι έπρεπε να πείσουμε τους ανθρώπους ότι, το να αντιτίθενται στις διακρίσεις εις βάρος των λοαδ ήταν ένα θέμα που τα συνδικάτα έπρεπε να λάβουν σοβαρά υπόψη - και ότι ο μόνος τρόπος για να επιτευχθεί αυτό σε συνεχή βάση είναι μέσω της υποστήριξης της αυτο-οργάνωσης των λοαδ ατόμων.

Για να είμαι ειλικρινής, πρέπει να ομολογήσω ότι έχω ξαναγράψει με κάποιο τρόπο την ιστορία που μιλάει για τα λοαδ άτομα. Σε αυτές τις μακρινές μέρες, που αμυδρά θυμάμαι, ξεκινήσαμε ως Gay ομάδα η οποία στη συνέχεια έγινε Λεσβιών και Ομοφυλόφιλων, ενώ μόνο πολύ πρόσφατα άρχισαν να  συμπεριλαμβάνονται ρητά Bi και Trans άτομα – και ακόμα και τώρα, δεν είναι πάντα ιδανικά τα πράγματα όσον αφορά στο να μην υπάρχουν καθόλου αποκλεισμοί.

Ερ.: Ποιά είναι η δομή οργάνωσης των λοαδ ομάδων εντός του συνδικάτου;

T.C.: Το συνδικάτο, στο οποίο είμαι μέλος σήμερα (και το οποίο είναι διάδοχος του συνδικάτου στο οποίο ήμουν μέλος τη δεκαετία του 80), έχει λοαδ δομές σε όλα επίπεδα. Επίσης έχουμε μια ετήσια συνδιάσκεψη στην οποία συμμετέχουν αρκετές εκατοντάδες αντιπρόσωποι κάθε χρόνο, όπου γίνονται εργαστήρια για βασικά θέματα και συζητούνται προτάσεις για το συνδικάτο. Ανάμεσα σε δύο συνδιασκέψεις, υπάρχει μία εθνική επιτροπή, η οποία συνεχίζει τη δουλειά. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα για τις λοαδ ομάδες να υπάρχουν σε τοπικό κλαδικό επίπεδο - αν και στην πράξη αυτά υπάρχουν μόνο σε μια μειοψηφία των μεγάλων κλαδικών συνδικάτων - και στη συνέχεια να υπάρχουν σε περιφερειακό επίπεδο.

Ερ.: Ποιά είναι η δράση σε περιφερειακό επίπεδο;

T.C.: Η περιφερειακή μου ομάδα, έχει αρχίσει μια σημαντική εκστρατεία μετά από ένα γεγονός κατά το οποίο μια διεμφυλική δασκάλα και συνδικαλίστρια, ουσιαστικά κυνηγήθηκε μέχρι θανάτου από τρανσφοβικά μέσα ενημέρωσης. Η δράση μας όσον αφορά αυτό το ζήτημα επικεντρώνεται σε δύο μέρη, όπου το ένα έχει να κάνει με τη συμμετοχή σε μια γενική εκστρατεία της λοαδ κοινότητας, ενώ το άλλο έχει να κάνει με το να φέρουμε το ζήτημα εντός του συνδικάτου- προβάλλοντας τη θέση ως προς το γιατί η αντίθεση σε οποιουδήποτε τύπου εκφοβισμό (bullying) - συμπεριλαμβανομένων και των επιθέσεων σε λοαδ άτομα είναι επίσης συνδικαλιστικό ζήτημα.

Ερ.: Ένα τελευταίο σχόλιο για το lgbt/kokkino;

T.C.: Η δουλειά των λοαδ ακτιβιστών μέσα στα συνδικάτα έχει αποτελέσει ένα σημαντικό κομμάτι στο να κερδηθούν τα ίδια στην υποστήριξη των λοαδ δικαιωμάτων, ενώ την ίδια στιγμή διατηρεί ένα χώρο για ριζοσπαστική λοαδ πολιτική τόσο στη θεωρία όσο και στην πράξη.

* Η Terry Conway είναι μία εκ των συντονιστριών, στο νοτιοανατολικό κομμάτι της Βρετανίας του λοαδ δικτύου της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών, μέλος της Εθνικής Επιτροπής του λοαδ- Unison (το Unison είναι το δεύτερο μεγαλύτερο Συνδικάτο μετά την ΓΣΕ) και  μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του Socialist Resistance (Βρετανικού τμήματος της 4^ης Διεθνούς)