Η αναγκαιότητα της ταξικής διάστασης μέσα στο κίνημα των ομοφυλόφιλων.

Του Στρατή Γατελούζου,

(από το τεύχος 52 του "Κόκκινο", Απρίλιος 2012)

Με αφορμή την κριτική που ασκείται στο περιοδικό 10%* απέναντι σε προηγούμενο άρθρο μου στο «Κόκκινο»** για την ταξική διάσταση της καταπίεσης των ομοφυλόφιλων, θεωρώ καταρχήν απαραίτητο να εξηγήσω τον όρο «ταξικό», καθότι η κυριαρχία του σταλινικού και γραφειοκρατικού ΚΚΕ στην ελληνική Αριστερά έχει επιφέρει τη διαστρέβλωση πολλών βασικών εννοιών του εργατικού κινήματος. Βέβαια, πρώτα και κύρια το ΚΚΕ έχει διαστρεβλώσει την ίδια την ιδεολογία του Κομμουνισμού[1], αλλά αυτό θα αποτελέσει θέμα προς ανάλυση σε επόμενο άρθρο. «Ταξικός» λοιπόν είναι αυτός που αναφέρεται στον κόσμο της εργασίας (στην εργατική τάξη, όπως είναι η παραδοσιακή ορολογία). Και όταν λέμε «κόσμος της εργασίας», εννοούμε εκείνους τους εργαζόμενους (και άνεργους) που δεν κατέχουν μέσα παραγωγής, αλλά δουλεύουν υπό το καθεστώς εξαρτημένης εργασίας και πωλούν την εργατική τους δύναμη στον καπιταλιστή, δηλαδή στον κάτοχο της επιχείρησης (αυτοί οι εργαζόμενοι ονομάζονται και «προλετάριοι»). Υπό μία έννοια, στον κόσμο της εργασίας ανήκουν και οι αυτοαπασχολούμενοι, αλλά και το μικρο - μικροαστικό κεφάλαιο (στις επιχειρήσεις του οποίου συνήθως εργάζονται τα μέλη της ίδιας οικογένειας), δεδομένου ότι αυτές οι δύο κοινωνικές τάξεις τα τελευταία δύο χρόνια οδηγούνται σε βίαιη προλεταριοποίηση, εξαιτίας της συντριπτικής και καλπάζουσας κρίσης του παγκόσμιου καπιταλισμού, που ακόμα δεν έχει ξεδιπλώσει εντελώς το καταστροφικό για τις κοινωνίες μένος της.

Κάθε κίνημα που αναφέρεται στα δικαιώματα του κόσμου της εργασίας είναι ταξικό. Δε μιλάμε λοιπόν για ένα κομματικό κίνημα, όπως το εννοεί το ΚΚΕ (που θεωρεί ταξικά σωματεία μόνο όσα ελέγχονται από το ΚΚΕ - μια καθαρόαιμη σταλινική πρακτική με ρίζες στον ανεκδιήγητο τριτοπεριοδισμό της δεκαετίας του ’30). Επίσης, το ταξικό κίνημα δεν ταυτίζεται με το κομμουνιστικό κίνημα, καθώς στα ταξικά κινήματα συμμετέχουν εργαζόμενοι που έχουν διαφορετικές ιδεολογίες, μεταξύ των οποίων και ο κομμουνισμός. Σίγουρα πάντως, όσοι συμμετέχουν σε οποιοδήποτε ταξικό κίνημα ενδιαφέρονται για την προάσπιση των εργατικών δικαιωμάτων, την αύξηση του μισθού των εργαζόμενων και γενικότερα τη διεύρυνση των δικαιωμάτων τους. Άρα δεν έχουν θέση σε ένα τέτοιο κίνημα οι (νεο)φιλελεύθεροι, που προτάσσουν ως βασική τους θέση την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και την καθίζηση των μισθών και των εργατικών δικαιωμάτων, με σκοπό την προάσπιση του απόλυτου τοτέμ του φιλελευθερισμού, δηλαδή «την προαγωγή της ανταγωνιστικότητας» (σε απλά ελληνικά, να πέσουν οι μισθοί στα 400€ ανασφάλιστα για δεκάωρο εργασίας, δήθεν για να μη φύγουν οι «επενδύσεις» σε άλλες χώρες, π.χ. Κίνα, Βουλγαρία κ.λπ.).

Η ταξική διάσταση

Πιθανώς θα αναρωτηθείτε τώρα «Πώς δένουν όλα αυτά με το Gay κίνημα»; Η απάντηση είναι περίπου αυτονόητη: Το 90% των ομοφυλόφιλων στην Ελλάδα ανήκουν στον κόσμο της εργασίας, στους αυτοαπασχολούμενους και στο μικρό κεφάλαιο. Επομένως, τους αφορά άμεσα να υπάρχει ένα κίνημα ομοφυλόφιλων που να θέτει το θέμα της διεκδίκησης ίσων δικαιωμάτων, κυρίως ταξικά. Που να βάζει ζητήματα επίμονης  αντι-ομοφοβικής παρέμβασης στα εργατικά σωματεία και στις εργατολαϊκές γειτονιές. Που να προβάλλει ως βασική προτεραιότητα του gay κινήματος την προστασία των ομοφυλόφιλων εργαζόμενων από την αυθαιρεσία των εργοδοτών και από τις απολύσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού. Ο ομοφυλόφιλος κόσμος της εργασίας χρειάζεται ένα κίνημα που δε θα ρίχνει τόσο βάρος στην «ορατότητα» και στο coming out, αλλά στη διεκδίκηση ίσων δικαιωμάτων. Διότι, κακά τα ψέματα, πόσες λεσβίες και πόσοι ομοφυλόφιλοι έχουν τη δυνατότητα να είναι «ορατοί» στη σημερινή κοινωνία και –πολύ περισσότερο– στην τωρινή αγορά εργασίας; Βέβαια, οι κομμουνίστριες και οι κομμουνιστές δεν αρνούμαστε τη χρησιμότητα που μπορεί να έχει για την πάλη κατά της ομοφοβίας η «έξοδος από την ντουλάπα» και η συνακόλουθη ορατότητα των ομοφυλόφιλων.

Αλλά παράλληλα δείχνουμε απεριόριστη κατανόηση στην ανάγκη των περισσότερων ομοφυλόφιλων της χώρας να κρατούν κρυφή τη σεξουαλικότητά τους από την πλειονότητα του κοινωνικού τους περίγυρου. Θεωρώ λοιπόν πως ένα ταξικό κίνημα ομοφυλόφιλων (ή ένα κίνημα με πλειοψηφική την ταξική του πτέρυγα) θα είναι κατά πολύ περισσότερο προσιτό στη μεγάλη μάζα των ομοφυλόφιλων της Ελλάδας, που για την ώρα έχουν βασικό μέσο προστασίας τους από την ομοφοβία τη μη δημοσιοποίηση του σεξουαλικού τους προσανατολισμού.
Επιπλέον, πιστεύω ακράδαντα πως αυτό που έχουν πρωτίστως ανάγκη οι ομοφυλόφιλοι εργαζόμενοι είναι να δουν τους (στρέιτ και γκέι) συνδικαλιστές του σωματείου στη δουλειά τους να παλεύουν για την εξάλειψη της ομοφοβίας στους χώρους εργασίας και να δίνουν αγώνες ενάντια στις απολύσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού, με τον ίδιο τρόπο που αγωνίζονται για ίσα δικαιώματα για τους μετανάστες και τις μετανάστριες. Πρέπει επιτέλους να μπει στην ατζέντα των εργατικών διεκδικήσεων των σωματείων ΚΑΙ ο αντισεξισμός και συγκεκριμένα η πάλη κατά της ομοφοβίας. Μια τέτοια ατζέντα θα μπορούσε να την προωθήσει καταρχήν μόνο ένα ταξικό κίνημα ομοφυλόφιλων, που γνωρίζει από πρώτο χέρι τον τρόμο του ομοφυλόφιλου εργαζόμενου για το ενδεχόμενο να φτάσει στα αυτιά του αφεντικού ή του προϊσταμένου ότι είναι gay…


Η φιλελεύθερη ηγεμονία στο gay κίνημα

Αντίθετα, η εμπειρία έχει δείξει πως ένα gay κίνημα, όπως το ελληνικό, όπου επικρατεί συντριπτικά ο (συνειδητός ή μη) φιλελευθερισμός, δε δίνει τη δέουσα προσοχή ούτε στα εργατικά δικαιώματα των ομοφυλόφιλων ούτε στην τωρινή ανάγκη τους (ακριβέστερα: στη συνθήκη που τους έχει επιβληθεί) να μην είναι ορατοί στην κοινωνία. Και όταν λέμε «εργατικά δικαιώματα» δεν εννοούμε μόνο τις απολύσεις λόγω ομοφυλοφιλίας, αλλά και συνολικά τα εργατικά δικαιώματα, που καταργούνται το ένα μετά το άλλο από τις βάρβαρες φιλελεύθερες πολιτικές των κυβερνήσεων Παπανδρέου, Παπαδήμου και Σαμαρά (μάλιστα η τωρινή τρικομματική κυβέρνηση έχει ως κορυφαία στελέχη της πολιτικούς της ΝΔ, που καλλιεργούν ανοιχτά την ομοφοβία, την τρανσφοβία και το ρατσισμό). Τα εργατικά δικαιώματα, δηλαδή ένας μισθός που να ανταποκρίνεται στο σύγχρονο κόστος ζωής, κατοχύρωση συλλογικών συμβάσεων εργασίας, πληρωμένες υπερωρίες, αξιόλογες αποζημιώσεις σε περίπτωση απόλυσης και γενικά περιορισμός έως και μηδενισμός των απολύσεων, πλήρης ασφάλιση και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, είναι απαραίτητα για τους ομοφυλόφιλους εργαζόμενους, ώστε να έχουν οικονομικά ανεξάρτητη ζωή. Και στο τέλος-τέλος, είναι αυτονόητο πως ένας οικονομικά ανεξάρτητος και ασφαλής ομοφυλόφιλος, μπορεί πολύ πιο εύκολα να φτάσει να «βγει από την ντουλάπα» και να είναι ορατός στην κοινωνία, δηλαδή να αποπεριθωριοποιηθεί. Σε ό,τι αφορά λοιπόν τα εργατικά δικαιώματα, οι φιλελεύθεροι από τη μια πλευρά και οι εργαζόμενοι ομοφυλόφιλοι από την άλλη, έχουν ανταγωνιστικά μεταξύ τους συμφέροντα και άρα δυσκολεύει η κοινή τους δράση μέσα στο ΛΟΑΤ κίνημα.

Για όλους εμάς τους επαναστάτες μαρξιστές και μαρξίστριες κάθε ζήτημα καταπίεσης ανθρώπου από άνθρωπο σε αυτόν τον… πλανήτη είναι κυρίως ταξικό ζήτημα. Εξαιρείται (ίσως) μόνο η περίπτωση ενός γενικευμένου πυρηνικού πολέμου, όπου οι ολέθριες συνέπειες του πυρηνικού χειμώνα που θα ακολουθήσει θα έχουν λίγο πολύ τις ίδιες επιπτώσεις για όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως κοινωνικής τάξης και χώρας στην οποία κατοικούν και άσχετα με το αν μείνουν προσωρινά σε πυρηνικό καταφύγιο[2]. Θα το πω λοιπόν ακόμα μία φορά: Η καταπίεση με βάση το φύλο και τον ομοερωτικό σεξουαλικό προσανατολισμό ΔΕΝ είναι η ίδια για τους ανθρώπους όλων των τάξεων. Τα παραδείγματα που το αποδεικνύουν είναι αναρίθμητα: Οι γυναίκες της μεγαλοαστικής τάξης, όχι μόνο δεν καταπιέζονται με βάση το φύλο τους, αλλά αρκετές έχουν κατορθώσει να εκλεγούν επικεφαλής των χωρών τους. Συγγνώμη, αλλά δε νομίζω ότι η Μάργκαρετ Θάτσερ εξουσιαζόταν στο σπίτι από τον άνδρα της. Ούτε και η Άνγκελα Μέρκελ υφίσταται σεξισμό από το δικό της σύζυγο, έτσι δεν είναι; Όσο για τους ομοφυλόφιλους αστούς, σε πολλές περιπτώσεις έχουν φτάσει σε υψηλά αξιώματα εξουσίας: Ο σημερινός ακραία νεοφιλελεύθερος (και ανοιχτά ομοφυλόφιλος) υπ. Εξωτερικών της Γερμανίας, Βέστερβελε, προφανώς και δεν καταπιέζεται λόγω του σεξουαλικού του προσανατολισμού, σε αντίθεση π.χ. με έναν άνεργο ομοφυλόφιλο Γερμανό που κατοικεί σε περιθωριακή συνοικία της υπερ-πόλης του Ρουρ ή σε κάποιο χωριό της συντηρητικής και θρησκευόμενης Βαυαρίας…

Η ταξικότητα της καταπίεσης των ομοφυλόφιλων, κατά τη γνώμη μου, αφορά κάθε πτυχή αυτού του ζητήματος. Ακόμα και η ίδια η συνειδητοποίηση και αποδοχή του ομοερωτικού προσανατολισμού από τον ομοφυλόφιλο, αλλά και οι gay γνωριμίες έχουν μια εξόφθαλμη ταξική διάσταση, όπως έγραψα και σε προηγούμενο τεύχος του Κόκκινου.

Επομένως, καταλήγω αυτό το κείμενο επιμένοντας στην αναγκαιότητα οικοδόμησης ενός ταξικού κινήματος ομοφυλόφιλων ή μιας ξεχωριστής ταξικής πτέρυγας στο ελληνικό ΛΟΑΤ κίνημα. Αλλά μέχρι τη στιγμή που θα επιτευχτεί αυτός ο στόχος, οι κομμουνίστριες και οι κομμουνιστές συμμετέχουμε στο ήδη υπάρχον ΛΟΑΤ κίνημα και παλεύουμε για την άμεση απελευθέρωση των ομοφυλόφιλων από την καταπίεση που υφίστανται. Ακολουθούμε και εμείς την παράδοση της 4ης Διεθνούς που προτείνει στα τμήματά της να μπαίνουν και να παρεμβαίνουν στις συλλογικότητες των ομοφυλόφιλων της χώρας τους και να ενθαρρύνουν τους ομοφυλόφιλους σε ταξική αυτο-οργάνωση, πέρα από κομματικά ή άλλα καπελώματα. (Διότι και οι χορηγίες και τα διάφορα «προγράμματα» της Ε.Ε. και αυτά καπέλο είναι, αφού όποιος οργανισμός χρηματοδοτεί, απαιτεί να εφαρμοστεί και η ιδεολογία του, εν προκειμένω ο νεοφιλελευθερισμός…)

---

[1] Το ΚΚΕ ταυτίζει τον Κομμουνισμό με το σταλινισμό – δηλαδή… καμία σχέση με την ιστορική και ιδεολογική πραγματικότητα. Παρεπιπτόντως, σε αυτό το ζήτημα ταυτίζονται οι απόψεις  της αστικής νεοφιλελεύθερης προπαγάνδας με αυτές του ΚΚΕ: Και οι δύο θεωρούν ως Κομμουνισμό τα καταπιεστικά καθεστώτα του Ανατολικού Μπλοκ. Μόνο που οι καπιταλιστές τα χαρακτηρίζουν παραδείγματα προς αποφυγή ενώ οι ΚΚέδες τα προβάλλουν ως το όραμά τους για το μέλλον – ειδικά μετά το 18^ο συνέδριο.

[2] Άραγε είναι τυχαίο που ποτέ ως τώρα δεν είχαμε πυρηνικό πόλεμο; Μήπως οι αστικές - άρχουσες τάξεις των πυρηνικών χωρών γνωρίζουν πολύ καλά ποια θα είναι και η δικιά τους «τύχη» σε μια τέτοια περίπτωση;