Ολημερίς το χτίζανε, το βράδυ γκρεμιζόταν

Αποκλεισμένα από κάθε νομική αναγνώριση παραμένουν τα ομόφυλα ζευγάρια στην Ελλάδα. Παρά την καταδίκη του ελληνικού κράτους από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) στις 7 Νοέμβρη 2013, η κυβέρνηση Σαμαρά επιμένει να αρνείται το αυτονόητο, δηλαδή να συμπεριλάβει τα ομόφυλα ζευγάρια στο Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης. Η ακροδεξιά - πλέον - Νέα Δημοκρατία του Σαμαρά και του Άδωνη κλείνει τα μάτια μπροστά στην πραγματικότητα των χιλιάδων ομόφυλων ζευγαριών που ζουν στην Ελλάδα και επιθυμούν να κατοχυρώσουν νομικά τη συμβίωση τους. Για τον κ. Σαμαρά και τους βουλευτές του, οι Λεσβίες, οι Ομοφυλόφιλοι, οι Αμφιφυλόφιλοι και οι Τρανς (ΛΟΑΤ) παραμένουν πολίτες 2^ης κατηγορίας, που έχουν μόνο υποχρεώσεις και καθόλου δικαιώματα. Ο ΣΥΡΙΖΑ, η ΔΗΜΑΡ και το ΠΑΣΟΚ έχουν καταθέσει τροπολογίες και προτάσεις νόμου για την αλλαγή της νομοθεσίας με συμπερίληψη των ομόφυλων ζευγαριών, όμως η Νέα Δημοκρατία έχει παγώσει κάθε σχετική συζήτηση στη βουλή! Θεωρούμε πάντως θετική την πρωτοβουλία των τριών κομμάτων και ιδιαίτερα του ΣΥΡΙΖΑ, του οποίου η πρόταση νόμου είναι πιο ολοκληρωμένη και διευρύνει τα δικαιώματα και για τα ετερόφυλα ζευγάρια (αλλά δυστυχώς εξαιρεί την παιδοθεσία). Σε ό,τι αφορά το ΠΑΣΟΚ, γεννάται το εύλογο ερώτημα, για ποιους λόγους κατέθεσε την τροπολογία του τώρα που διαθέτει μόλις 27 βουλευτές και δεν το έπραξε ως αυτοδύναμη κυβέρνηση, όταν δηλαδή είχε την απόλυτη πλειοψηφία στη βουλή (έως και 160 βουλευτές από τον Οκτώβρη του 2009 έως το Νοέμβρη του 2011)…

Σε κάθε περίπτωση, αυτό το ζήτημα θα το βρει μπροστά της η κυβέρνηση Σαμαρά, όσο και αν θέλει να το αποφεύγει: Το ΕΔΑΔ έχει επιδικάσει αποζημίωση 5000 ευρώ, που το ελληνικό κράτος υποχρεούται να καταβάλει σε κάθε ομόφυλο ζευγάρι που προσφεύγει στο δικαστήριο. Τέτοιες κινήσεις έχουν ήδη ξεκινήσει από το Ελληνικό Παρατηρητήριο Συμφωνιών του Ελσίνκι, το οποίο προτρέπει όσα ομόφυλα ζευγάρια το επιθυμούν να συμμετάσχουν στη νέα προσφυγή που ετοιμάζεται να καταθέσει στο ΕΔΑΔ, διεκδικώντας την αλλαγή του νόμου από την κυβέρνηση Σαμαρά ή - σε περίπτωση εκ νέου άρνησης - αποζημίωση 5000 ευρώ από το ελληνικό κράτος για κάθε προσφεύγον ζευγάρι.

Ας συνειδητοποιήσει επιτέλους το ακραία νεοσυντηρητικό και νεοφιλελεύθερο καθεστώς της χώρας ότι το αίτημα για το ομόφυλο Σύμφωνο Συμβίωσης ανταποκρίνεται στη σημερινή κοινωνική πραγματικότητα ΚΑΙ της Ελλάδας! Απαιτούμε λοιπόν από την κυβέρνηση να συμπεριλάβει άμεσα και τα ομόφυλα ζευγάρια στο Σύμφωνο Συμβίωσης και ταυτόχρονα να θεσπίσει την αλλαγή εγγράφων των διεμφυλικών χωρίς ιατρικούς όρους, ώστε να μπορούν και οι διεμφυλικοί/-ες να συνάπτουν Σύμφωνο Συμβίωσης, χωρίς τους περιορισμούς του φύλου που το κράτος τούς/τίς έχει αποδώσει υποχρεωτικά.

Παρόλη, ωστόσο, τη σημαντική βελτίωση που μπορεί να επιφέρει η θέσπιση του ομόφυλου γάμου στις ζωές χιλιάδων ανθρώπων δεν μας αρκεί να δικαιωθούν απλώς αυτές οι προσφυγές. Δεν μας αρκεί, γιατί ξέρουμε πως δεν δικαιώνεται με αυτόν τον τρόπο η απαίτηση των λοατ για πραγματική ισότητα. Δεν μας αρκεί να είμαστε απλώς «ανεκτοί» ή «ίσοι» απέναντι στο νόμο. Απαιτούμε να γίνουμε αποδεκτοί, οργανικό κομμάτι μιας κοινωνίας που προσπαθεί -μαζί με όλους αυτούς που έχουμε νιώσει τι σημαίνει να ζεις στο περιθώριο- να οικοδομήσει έναν καλύτερο κόσμο, χωρίς βία, εκμετάλλευση και καταπίεση.

Η πλέρια απελευθέρωση όλων εμάς, των ομοφυλόφιλων, των αμφιφυλόφιλων και των τρανς, θα έρθει μέσα από ή παράλληλα με το τσάκισμα αυτού του συστήματος που αρέσκεται να περιθωριοποιεί όσους κλονίζουν τα θεμέλιά του. Η κατάκτηση του δικαιώματος στον ομόφυλο γάμο είναι ένα βήμα που εντάσσεται στη συνολική πορεία που έχουμε να διανύσουμε. Δεν είναι το τέρμα της διαδρομής αυτής. Οι προτάσεις μας για δράση και οι ενέργειές μας υπαγορεύονται από τον τελικό μας σκοπό, που δεν είναι άλλος από τη συνολική ανθρώπινη χειραφέτηση.

ομάδα lgbt/Κόκκινο

lgbt@kokkino.org

Διαφωνείς δημόσια; Διαγράφεσαι!

Την Δευτέρα 8 Σεπτέμβρη 2014, η ΑΜΚΕ HOMOphonia-Thessaloniki Pride διέγραψε τη συντρόφισσα Κική Σταματόγιαννη, ιδρυτικό μέλος της συλλογικότητας.  Ο λόγος της διαγραφής ήταν η δημόσια διαφωνία της συντρόφισσας με την οριακή και συγκυριακή «πλειοψηφία» των μελών της HOMOphonia-Thessaloniki Pride να χρηματοδοτηθεί η συλλογικότητα από την Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νέων - Θεσσαλονίκη 2014.

Τα πακέτα χρηματοδότησης και ο εκφυλισμός της HΟΜΟphonia

H HΟΜΟphonia-Thessaloniki Pride, συνδιοργανώτρια οργάνωση του Pride της Θεσσαλονίκης, είναι η lgbt συλλογικότητα που λειτουργούσε τρία χρόνια με ανοιχτή συνέλευση και λήψη των αποφάσεων με αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες, επιμένοντας να στηρίζει όλες τις σημαντικές κινητοποιήσεις (πανεργατικές απεργίες, αντιφασιστικές και αντιρατσιστικές κινητοποιήσεις, πορείες αλληλεγγύης σε μετανάστες, παγκόσμια ημέρα της Γυναίκας) δίνοντας σ’ αυτές αντιομοφοβικό και αντισεξιστικό χρώμα.

Όμως, τον τελευταίο χρόνο και με αιχμή την αντιπαράθεση σχετικά με τις χρηματοδοτήσεις, συγκρούστηκαν δύο ριζικά διαφορετικοί προσανατολισμοί. Από τη μια προτεινόταν η κατεύθυνση να δεθούμε περισσότερο με τα κινήματα, με το Στέκι Μεταναστών όπου γίνονταν οι συνεδριάσεις μας και συνολικά με τους καταπιεσμένους και τις μειονότητες. Από την άλλη, η λογική του «να μην απομονωθούμε» (από ποιούς άραγε;) και να μη χάσουμε προπάντων την ευκαιρία να αξιοποιήσουμε τη χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νέων, με το επιχείρημα πως «θα πάρουμε τα όπλα που μας δίνει ο αντίπαλος για να τα χρησιμοποιήσουμε εναντίον του». Όλη τη χρονιά 2013,-14 η συλλογικότητα ακροβατούσε ανάμεσα σε αυτές τις εκ διαμέτρου αντίθετες κατευθύνσεις: ριζοσπαστισμός ή ενσωμάτωση και γραφειοκρατία; Προς το τέλος της χρονιάς δυστυχώς η πλάστιγγα έγειρε προς τη δεύτερη κατεύθυνση...

Η υποχώρηση στο θέμα των χρηματοδοτήσεων αποδείχτηκε ότι ήταν από την αρχή μέρος συνολικής αντίληψης μετασχηματισμού μιας κινηματικής συλλογικότητας σε ΜΚΟ. Στις 23 Ιούνη η κατρακύλα της HΟΜΟphonia ολοκληρώθηκε: Με μια ευκαιριακή και ανασφαλή πλειοψηφία, η ανοιχτή συνέλευση της HΟΜΟphonia αποφάσισε «να αυτοκαταργηθεί ως αποφασιστικό όργανο» με αποτέλεσμα την εκχώρηση του δικαιώματος λήψης αποφάσεων στην ομάδα των εταίρων της Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας Homophonia (ΑΜΚΕ) – Thessaloniki Pride, η οποία σε καμία περίπτωση δεν εκφράζει συνολικά τη HOMOphonia, όπως αυτή διαμορφωνόταν στις κάποτε ανοιχτές και ήδη κατηργημένες ανοιχτές ΓΣ και αποτυπωνόταν στις ιδρυτικές της αρχές, στις ανακοινώσεις και τα κείμενά της! 

Έτσι, αντί για τη συνέλευση, από τα τέλη Ιούνη 2014 αποφάσεις παίρνει μόνο η ομάδα των 8 εταίρων της ΑΜΚΕ. Η μοναδική μειοψηφούσα (στα περισσότερα ζητήματα) μεταξύ των εταίρων ήταν η Κική Σταματόγιαννη. Έστω κι αυτή η μοναχική φωνή, όμως, τους ενοχλούσε κι αποφάσισαν να τη διαγράψουν… 

Η διαγραφή της Κικής Σταματόγιαννη δεν είναι απλώς ένα κακό επεισόδιο, αλλά η τελευταία πινελιά σε έναν αποκρουστικό πίνακα, η κατακλείδα σε ένα λόγο αποκήρυξης όλων των αρχών της συλλογικότητας που έδειχνε ότι φτιάχτηκε για να  κάνει τη διαφορά, να βγάλει την lgbt κοινότητα από την απομόνωση και να την δέσει με τα κινήματα καταπιεσμένων. Τίποτα πλέον στη δράση και τη λειτουργία της δεν αποπνέει το κινηματικό και ριζοσπαστικό πνεύμα που τη συγκρότησε και διείπε στο πρώτο διάστημα της λειτουργίας της. Με ευθύνη της ευκαιριακής «πλειοψηφίας» της ΑΜΚΕ και μεθόδους που καθόλου δεν παραπέμπουν σε κινηματική συλλογικότητα, η HOMOphonia δεν είναι πλέον αυτή που χτίσαμε, αυτή που ξέραμε και για την οποία ήμασταν όλοι και όλες περήφανοι/ες για τη δράση της.  

Μέλη του ΣΥΡΙΖΑ διαγράφουν άλλο μέλος του ΣΥΡΙΖΑ

Η διαγραφή της Κικής Σταματόγιαννη έχει κι άλλη μια παράμετρο. Η συντρόφισσα, μέλος του lgbt/Κόκκινο, είναι παράλληλα και στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, και πιο συγκεκριμένα μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής Α’ Θεσσαλονίκης. Στην ΑΜΚΕ της HOMOphonia, οι μισοί από αυτούς που ψήφισαν την διαγραφή της Κικής, είναι σύντροφοί της στο ίδιο κόμμα, ο ένας μάλιστα είναι και αυτός μέλος της ίδιας Νομαρχιακής Επιτροπής.

Μ΄ άλλα λόγια, μέλη του ΣΥΡΙΖΑ διαγράφουν ο ένας τον άλλο σε μια κινηματική οργάνωση, αλλά αποτελούν μαζί μέλη του ίδιου επιτελείου που θα σχεδιάσει τις επόμενες πολιτικές μάχες και τις προτεραιότητες των αγωνιστών της Αριστεράς! Θα ήταν αστείο, αν δεν καταντούσε πραγματικά γελοίο κι ανάξιο για συντρόφους/ισσες της Αριστεράς.

Πιστεύουμε ότι τόσο η εσωτερική (εσωκομματική) όσο και η δημόσια πολιτική διαφωνία, όταν στηρίζεται με επιχειρήματα, είναι ένδειξη υγείας για έναν οργανισμό, πολιτική οργάνωση ή κόμμα. Το αντίθετο ακριβώς, ο αποκλεισμός δηλαδή κάποιου/ας να εκφράσει την αντίθεσή του επί ποινή κυρώσεων, θα ήταν δείγμα παθογένειας. Στην HOMOphonia η παθογένεια έχει καταντήσει μίασμα, γι’ αυτό και «αντιμετωπίζεται» από την πλειοψηφία των εταίρων με μέτρα πρωτοφανή: Ούτε οι πιο σκληρές συγκεντρωτικές οργανώσεις ή πολιτικά κόμματα (ούτε καν το σταλινικό ΚΚΕ) δεν έχουν φτάσει στο σημείο να διαγράφουν από τα σωματεία και τους συλλόγους όσες και όσους διαφωνούν μαζί τους. Τη θλιβερή «πρωτιά» σ’ αυτό την έχουν τώρα κάποια μέλη του ΣΥΡΙΖΑ στη Θεσσαλονίκη…

Μια τέτοια πολιτική ενέργεια, όπως η διαγραφή της σ. Κικής Σταματόγιαννη ανοίγει την "κερκόπορτα" για δυσάρεστες εξελίξεις στο μέλλον, τόσο στις κινηματικές οργανώσεις στις οποίες παρεμβαίνουν οι σύντροφοι και οι συντρόφισσες του κόμματος όσο και στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Εάν έχουμε φτάσει στο σημείο να ποινικοποιούμε την πολιτική διαφωνία, να θέτουμε όρια στο δικαίωμα της δημόσιας έκφρασης και να διαγράφουμε μέλη μας από μαζικές οργανώσεις, κινηματικές συλλογικότητες ή σωματεία, τότε μάλλον κάπου έχουμε χαθεί στη μετάφραση των όρων "σύντροφος", "δημοκρατία", "δικαίωμα ελεύθερης έκφρασης" και άλλων όμορφων και ξεχασμένων πραγμάτων, δεδομένων ωστόσο για τη ταυτότητά μας ως αριστερών.

Ή μήπως όχι τόσο δεδομένων; 

ομάδα lgbt/Κόκκινο

           

lgbt@kokkino.org

Ο δικός μας κόσμος είναι χρωματιστός!

της Κικής Σταματόγιαννη

(από το τεύχος 58 του "Κόκκινο", Ιούλιος 2014)

Σε πείσμα όλων όσων θέλουν να επιβάλλουν το μαύρο στις οθόνες μας, στις ζωές μας ή στο μέλλον μας, παίρνουμε μικρές ανάσες ελπίδας και ανακαλύπτουμε ξανά όλα τα χρώματα του ουράνιου τόξου! Όλοι και όλες που διεκδικούμε έναν άλλον κόσμο, πολύχρωμο και ζωντανό, βρεθήκαμε στο φετινό 3^ο Pride Θεσσαλονίκης (20-21 Ιούνη) και είδαμε τις μικρές ή μεγαλύτερες εστίες αντίστασης, που μας δίνουν κουράγιο για να συνεχίσουμε.

Εκατοντάδες ήταν αυτοί και αυτές που παρακολούθησαν τις προφεστιβαλικές εκδηλώσεις (πολιτικές συζητήσεις, εικαστικές εκθέσεις, δρώμενα, προβολές, θεατρικές παραστάσεις), ενώ περισσότεροι από 10.000 άνθρωποι ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου πορεύτηκαν, φώναξαν συνθήματα, τραγούδησαν, χόρεψαν.

Για άλλη μια χρονιά άνθρωποι από όλες τις γωνιές του κινήματος, πολιτικές ή δικαιωματικές οργανώσεις, λοατ συλλογικότητες, ενωθήκαμε σε μια μεγάλη πορεία με κέφι και ζωντάνια, δηλώνοντας ότι η σπίθα που άναψε στο Stonewall τον Ιούνη του ’69 συνεχίζει να εμπνέει χιλιάδες αγωνιστές και αγωνίστριες. Μια σπίθα που όσο παραμένει αναμμένη και ενώνεται με τις φωτιές όλων των κινημάτων που αντιστέκονται, σκορπίζει τα σκοτάδια, στα οποία έχουν βαλθεί να μας βυθίσουν.

Το σύνθημα του φετινού Pride Θεσσαλονίκης ΩΡΑ ΓΙΑ ΜΑΣ είναι συνώνυμο του «Ως εδώ». Τώρα είναι η ώρα να μιλήσουν αυτοί και αυτές που δεν χωρούν στα σχέδια των από πάνω. Που δεν βολεύονται με τα ξεροκόμματα δικαιώματων που τους πετούν, αλλά ζητούν εδώ και τώρα ρήξη με τον παλιό και φθαρμένο κόσμο και χτίσιμο ενός νέου πάνω στα θεμέλια της συντροφικότητας, της αλληλεγγύης, της ισοτιμίας όλων, της απουσίας εκετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

Γιατί πήγε η Άννα Βίσση στο Πράιντ της Κύπρου;

του Δημήτρη Βασιλειάδη

(από το τεύχος 58 του "Κόκκινο", Ιούλιος 2014)

Στο άρθρο αυτό θα στοχαστώ σχετικά με τη θεατότητα των ΛΟΑΤ, τις εκδηλώσεις τύπου Πράιντ, το ποιοι/ες μπορούν να ωφεληθούν από αυτές και με ποιο τρόπο, όπως και για το τι είναι οι ΛΟΑΤ κοινότητες. Και, όχι, δεν έχω την παραμικρή ιδέα γιατί πήγε η Άννα Βίσση στο 1^ο Πράιντ της Κύπρου. Έχω, όμως, κάποια ιδέα τι σημαίνει αυτή της η επιλογή και πώς μπορεί να αξιοποιηθεί.

Πρώτη φορά την Κύπρο

Κατ’αρχάς, είναι υπέροχη η είδηση ότι στην Κύπρο έγινε Πράιντ, δεδομένου ότι το νησί θα μπορούσε να παρομοιαστεί με μια «ντουλάπα» που επιπλέει στη Μεσόγειο, όπερ σημαίνει ότι οι ΛΟΑΤ ταυτότητες έχουν ελάχιστη ορατότητα και αποδοχή. Πώς συνδέονται, όμως, αυτά τα δυο φαινόμενα; Περισσότερη ορατότητα σημαίνει και περισσότερη αποδοχή; Παραδεχόμαστε, δηλαδή, ότι η αποδοχή είναι ζήτημα εξοικείωσης και μόνο; Πολύ αφελές για να είναι αληθινό. Αλλά και καταλυτικό: αν ίσχυε αυτός ο συσχετισμός, τότε δεν θα είχαν  νόημα οι δικαιωματικές διεκδικήσεις για πολλές διακριτές κοινωνικές ομάδες καταπιεσμένων, εφόσον αφορούν ολιγάριθμα υποκείμενα που ποτέ δεν θα κατάφερναν να αποκτήσουν ευρεία ορατότητα.

Αν μείνουμε στην απλοϊκή αυτή σύνδεση, τότε ας «καταθέσουμε τα όπλα» στον αγώνα της ισότητας των οροθετικών, των κωφών, των ομοερωτικών τρανς, των ρομά (σε πολλές χώρες) των εκδιδόμενων Αφρικανών γυναικών κ.ο.κ., όπως και κάθε υποκειμενικότητας που αναπτύσσεται στον κόμβο περισσότερων κατηγοριών αποκλεισμών. Γιατί; Μα, επειδή ποτέ δεν θα φτάσουν σε τέτοιο αριθμό ώστε να «διαχυθούν» στο σύνολο και να αναμειχθούν με όλους/ες τους/τις υπόλοιπους/ες, και έτσι να εξασφαλίσουν ισότιμη μεταχείριση καθώς η κοινωνία θα έχει συνηθίσει τη συμβίωση μαζί τους. Η αποδοχή, λοιπόν, δεν είναι ζήτημα ορατότητας μόνο, το οποίο μεθερμηνευόμενο σημαίνει ότι το να είμαστε εκεί έξω δεν μας εξασφαλίζει τίποτα αυτομάτως. Είναι λεπτό αλλά ουσιαστικό το να κατανοήσουμε τη διαφορά ανάμεσα στη μαζικοποίηση της ατομικότητας , από τη μια, και την ομαδικότητα/κοινότητα, από την άλλη.

Το δικαίωμα στην ταυτότητα

Πολύς λόγος γίνεται (στην Ελλάδα) για το «γκέι κίνημα» και την «γκέι κοινότητα». Χρήσιμες έννοιες αυτές και ιστορικά καταξιωμένες. Όχι, όμως, στην εποχή της κουήρ υποκειμενικότητας. Αυτό που διεκδικούμε σήμερα είναι η πολλότητα των εκφάνσεων φύλων και σεξουαλικοτήτων, δηλαδή η ισότητα ανάμεσα σε άτομα που δομούν την ταυτότητά τους με έμφυλους ρόλους που δεν είναι ούτε ενιαίοι, ούτε παγιωμένοι, ούτε έχουν αποκλειστική σύνδεση με μια συγκεκριμένη έκφανση ερωτικής επιθυμίας και μόνο. Πάμε δεκαετίες πίσω αν ακόμα λέμε γκέι (φανερούς ή κρυφούς) όσους άντρες κάνουν σεξ με άλλους άντρες, ή τρανς όσα άτομα έχουν εγχειριστεί ή ζουν σε κατάσταση μόνιμης παρενδυσίας κλπ. Σήμερα, γκέι είναι όσοι άντρες συγκροτούν συνειδητά την ταυτότητά τους με αναφορά σε γκέι αρρενωπότητες, ανεξάρτητα αν κάνουν σεξ (μόνο) με άντρες, κατά τον ίδιο τρόπο που τρανς είναι όσα άτομα αυτοχαρακτηρίζονται διεμφυλικά, ανεξάρτητα από ιατρικές παρεμβάσεις ή φαινοτυπικές συγγένειες προς το αρσενικό ή το θηλυκό, κλπ. Αυτό που (κυρίως σε επίπεδο στοχασμού, αλλά όχι μόνο) έχουμε καταφέρει είναι να ξεφύγουμε από τις παραδοσιακές κατηγοριοποιήσεις και να συζητάμε για την περί (φύλων και) σεξουαλικοτήτων ισότητα ολοένα και περισσότερων διαφορετικών υποκειμενικοτήτων. Για παράδειγμα, πρόσφατα ένας άνθρωπος κέρδισε στην Αυστραλία το νομικό δικαίωμα να είναι ουδέτερου φύλου, να μη χαρακτηρίζεται ούτε ως άντρας ούτε ως γυναίκα. Το αίτημα αυτό ήταν αδιανόητο μέχρι δυο δεκαετίες πριν, καθώς η «αποκόλληση» των σωμάτων από τις σεξουαλικές πρακτικές με τις οποίες είναι σφιχτοδεμένα, δεν είχε ακόμα τεθεί.  Σήμερα, όμως, αυτό ζητάμε: να μην είναι καθοριστικά για την κατηγοριοποίηση των ανθρώπων τα νοήματα που (ανα)παράγονται μέσα από διαδικασίες εμφυλοποίησης σωμάτων και υποκειμενικοποίησης σεξουαλικοτήτων. Με απλά λόγια: να μην έχει σημασία (ως ταξινομητική μεταβλητή) όχι μόνο το αν είσαι λεσβία, αλλά ούτε το πώς είσαι λεσβία.

ΛΟΑΤ κίνημα ανοιχτό

Πού πήγε, λοιπόν, η Άννα Βίσση; Στο Πράιντ ποιων; Ας πάρουμε για παράδειγμα τους γκέι της Λευκωσίας – πολύ λίγοι όσοι συνειδητά αυτοχαρακτηρίζονται έτσι και υποστηρίζουν αυτήν την ταυτότητα. Αν τους ρωτήσουμε, πολλοί θα πουν ότι έχουν συνευρεθεί με άλλους γκέι που είναι «κρυφές» και, μάλιστα, κάποιοι θα υπερθεματίσουν, λέγοντας ότι και εκείνοι έχουν πάει με τις ίδιες κρυφές. Κυκλοφορεί ο μύθος ότι σε νταρκ ρουμ ενός κλαμπ της Λεμεσού –αν κατάλαβα καλά, δεν υπάρχει πια- συνευρέθηκαν εν αγνοία τους πατέρας και γιος. Γενικά, η αφήγηση περί της κατηγορίας γκέι στη Λευκωσία είναι ότι αριθμεί συντριπτικά περισσότερους από όσους είναι ορατοί. Αναρωτιέμαι, λοιπόν, ποιο είναι το «γκεόμετρο» που με τις ενδείξεις του αποφαίνεται μετά από πόσες φορές σεξ με άντρα χαρακτηρίζεται κάποιος γκέι. Είναι ο αριθμός 1; Ο αριθμός 100; Είναι κάποιος αριθμός x που με την εφαρμογή του κατάλληλου μαθηματικού τύπου δίνει αποτελέσματα; Μήπως, πάλι, το ζήτημα είναι χρονικό; Μήπως δίνεται μια περίοδος χάριτος μέχρι μια κάποια ηλικία και από εκεί και μετά μια έστω φορά κάνει τον άντρα γκέι; Με ποιο κριτήριο ένας άντρας, του οποίου η κοινωνικότητα μπορεί να είναι μέχρι και ‘αφόρητα’ ετερό, κρίνεται γκέι; Πώς η επιλογή ομόφυλων συντρόφων σφραγίζει ανεξίτηλα υποκειμενικότητες που, όμως, επιτελούν αρρενωπότητες ετερό προσδιορισμού; Πάμε και ανάποδα; Πόσοι γκέι δεν έχουν πει ότι παλαιότερα έκαναν σεξ/σχέσεις με γυναίκες; Αυτούς, αν οι ίδιοι δεν αυτοπροσδιορίζονταν ως γκέι, δεν θα έπρεπε να τους λέμε στρέιτ, με την ίδια ακριβώς λογική που τους άντρες που κάνουν σεξ με άντρες τους λέμε συλλήβδην γκέι; Και το Πράιντ στη Λευκωσία τι ήταν; Η εκδήλωση υπερηφάνειας των φανερών επειδή δεν είναι ‘κρυφές’; Και η Άννα Βίσση πήγε να τους επιβραβεύσει; Και γιατί τότε δεν είπε ΤΙΠΟΤΑ στο χαιρετισμό της σχετικά με την αξία της γενναιότητας; Γιατί δεν υπογράμμισε την ανωτερότητα των παρευρισκομένων έναντι των απόντων που κρύβονται; Γιατί η Άννα Βίσση –πολύ σωστά- μίλησε για το δικαίωμα να αγαπάς και να αγαπιέσαι όπως θες; Γιατί δεν απέκλεισε από την απεύθυνσή της όσους και όσες δομούν την ερωτική τους ταυτότητα με όρους εχεμύθειας; Γιατί, αφού προβάλλεται ως τόσο σημαντικό, δεν είπε ότι η εκδήλωση είναι μια μεταφορική χείρα βοηθείας προς τους άτολμους και τις άτολμες της σεξουαλικής απελευθέρωσης; Θα μου πεις: γιατί δεν το σκέφτηκε. Και εγώ θα σου πω: επειδή είναι πολύ σωστή στην προσέγγισή της ως προς το πραγματικό ζητούμενο των εκδηλώσεων τύπου Πράιντ: την εξίσωση των σεξουαλικοτήτων, την προβολή ΌΛΩΝ των ταυτοτήτων περί σεξ και φύλου ως ισότιμες, χωρίς να κυριαρχεί καμιά έναντι άλλων, καθώς αν αφήσουμε ανοιχτό το παιχνίδι της κυριαρχίας, τότε έχουμε χάσει από χέρι, αφού η ετεροκανονικότητα είναι μακραίωνη υπόθεση.

Σου έχει κάνει ποτέ εντύπωση ότι τα συνθήματα στα Πράιντ παραπέμπουν να κάνεις ό,τι θες με όποιες/ους θες, όποτε θες, αλλά όχι να είσαι όποια/ος θες; Ή, τέλος πάντων, ας είσαι όποια/ος θες, αλλά εντός  προκαθορισμένων κατηγοριών ταυτοτήτων. Το «να είσαι όποια θες» στα Πράιντ δεν σημαίνει ΠΟΤΕ «ας είσαι μια λεσβία παντρεμένη με έναν άντρα και με τρία παιδιά που λαχταρά έστω ένα φλερτ δυο συναντήσεων, αλλά δεν κάνει τίποτα για τη ‘χειραφέτησή’ της».  Οι καταπιεσμένες σεξουαλικότητες εξοβελίζονται ως κρυφές και δειλές, κατώτερες και ανώριμες εξελικτικά, ενώ ανοχή υπάρχει μόνο για νέα παιδιά. Σε αυτά, λένε, δείχνουμε αλληλεγγύη, ώστε να δουν ότι υπάρχει κόσμος εκεί έξω που μπορεί να τα στηρίξει. Απ’ό,τι φαίνεται, λοιπόν, συμμετέχουμε στα Πράιντ από περηφάνια και από μεγαλοψυχία και είναι αυτές οι προσωπικές ψυχολογικές συνθήκες που δικαιώνουν την ύπαρξη τέτοιων εκδηλώσεων. Κάπως έτσι βαυκαλίζεται η ατομικότητα καμαρώνοντας τη μαζικοποίησή της και χάνεται η ευκαιρία συλλογικής δράσης…

Δεν θα σου αρνηθώ ότι είσαι σημαντικός/ή που ζεις τη ζωή σου χωρίς να αφήνεις τη σεξουαλικότητά σου να εμποδίζει την κοινωνικότητά σου. Δεν θα υποτιμήσω το πόσο δύσκολες μάχες χρειάστηκε να δώσεις, ούτε θα απαξιώσω τις επιλογές σου ως προς την όπεν ταυτότητά σου. Αυτό που πρέπει να καταλάβεις, όμως, είναι ότι αυτά είναι ατομικά επιτεύγματα και ότι δεν υπάρχει μηχανισμός που να μετατρέπει αυτομάτως τις πολυάριθμες ατομικότητες σε συλλογικότητα. Μπράβο σου που χορεύεις στους δρόμους ‘παρέα’ με τη σεξουαλικότητά σου – καθόλου αμελητέο το να δημοσιοποιείς την καταπιεσμένη και με όρους κατωτερότητας δομημένη σεξουαλική σου ταυτότητα – και ακόμα πιο μπράβο σου που επιτελείς τη σεξουαλικότητά σου με όρους μαζικής κοινωνικής εκδήλωσης, εφόσον αυτό επιθυμείς. Όμως, αυτό ΔΕΝ ανεβαίνει στη σφαίρα του πολιτικού από μόνο του, καθώς πάσχει στόχου και προσανατολισμού. Διότι, το να μαζευτούν 1.000 ή 10.000 ή 50.000 άτομα που χαίρονται με το πόσο όπεν είναι (ή, γενικώς, με το πόσο σημαντικό είναι να είσαι όπεν) μαζικοποιεί, απλώς, αυτή τη χαρά. Μπορεί να χρειάστηκε να κάνεις επανάσταση για να είσαι αυτή/ός που είσαι, αλλά αυτό που είσαι δεν είναι επανάσταση από μόνο του. Και ούτε μπορεί να γίνει επειδή πολλαπλασιάστηκε. Χρειάζεται κάτι ακόμα και σε αυτό μπορεί να βοηθήσει το (όποιο) Πράιντ. Διότι, μια τέτοια μαζική εκδήλωση θα μπορούσε να αποτελέσει τη μήτρα της συλλογικότητας, καθώς αποτελεί η ίδια μια δυνητικότητα. Όλες και όλοι μαζί δεν είναι τίποτα πολιτικό ακόμα, αλλά έχουν μια τεράστια δυναμική. Αυτό που μένει είναι να βρεθεί το κατάλληλο υλικό που θα πυροδοτήσει τη μετάβαση.

Από την άλλη πλευρά, γιατί εσύ είσαι πιο σημαντική/ός από την άλλη/τον άλλον που (λες ότι) κρύβονται; Έναντι ποιας αρχής ή αξίας το δικό σου μέτρο είναι κοινό μέτρο; Αντιλαμβάνεσαι ότι ολοένα και περισσότερο ο λόγος περί των ΛΟΑΤ ταυτοτήτων γίνεται λόγος αποκλεισμού και διάκρισης εις βάρος των κρυφών; Το νιώθεις ότι τείνει να γίνει κυρίαρχη η αφήγηση της μη ορατότητας ως άρνηση, αποφυγή, βόλεμα και, εντέλει, προδοσία; Στο μέτρο των γνώσεών μου, θα σου έλεγα ότι πάνε χρόνια από τότε που υπήρχαν πραγματικά τα πολυθρύλητα γκέι κινήματα  που είχαν ανάγκη τη μέγιστη δυνατή έκθεση ώστε να πολιτικοποιηθεί η ως τότε ανύπαρκτη παράμετρος της σεξουαλικότητας στα δημόσια πράγματα. Εκείνη, βέβαια, την περίοδο, και η ακαδημαϊκή προσέγγιση των αντίστοιχων θεμάτων συμπεριλάμβανε τοποθετήσεις ‘ακραιφνούς ορατότητας’, όπως για παράδειγμα η αναγνώριση γυναικείας υποκειμενικότητας  ΜΟΝΟ στις λεσβίες, πράγμα που πρότεινε η Γαλλίδα φεμινίστρια Wittig καθώς δεν έβλεπε άλλην ταυτότητα αντίστασης των γυναικών στη φαλλοκρατική πατριαρχία. Τώρα πια, όμως, δεν υπάρχει καμία αντίρρηση ότι το φύλο και η σεξουαλικότητα είναι ΚΑΙ πολιτικές κατηγορίες. Διαφορετικά, γιατί αναγνωρίστηκε ο μη έμφυλος άνθρωπος; Δεν το βλέπεις ότι η σεξουαλικότητα γίνεται αντιληπτή και με όρους πολιτικής ταυτότητας; Στα καθ’ημάς, γιατί το κεντρικό αίτημα του Πράιντ στην Αθήνα σχετιζόταν με τη θεσμοποίηση της σύναψης ερωτικών σχέσεων μεταξύ ομοφύλων; Δεν το βλέπεις ότι, πλέον, ΔΕΝ συζητάμε την ορατότητα, αλλά την ‘πολιτικότητα’ των ταυτοτήτων; Στον Δυτικό κόσμο, είναι παντελώς αδιάφορο πώς εκφέρεται η υποκειμενικοποίηση της σεξουαλικής έκφρασης, καθώς αυτή και μόνο η έκφραση εκλαμβάνεται ως προϋπόθεση των διεκδικήσεων, όχι ως ζητούμενό τους. Στην Ελλάδα, όμως, η συζήτηση έχει τελματώσει στην παρωχημένη ρητορική περί κρυφότητας και εχεμύθειας, εγκλωβίζοντας τη χειραφετητική δυναμική στις ατομικές επαναστάσεις και τις αυτοαναφορικές υποκειμενικότητες. Με άλλα λόγια, για να ξαναθυμηθούμε την Άννα Βίσση, το «έι, ξέρεις ποια είμαι εγώ;» γίνεται το σύνθημα της αυταξίας και το Πράιντ γίνεται η χαρά της αυταρέσκειας.

ΛΟΑΤ κίνημα του μαζικού κινήματος και όχι των ελίτ

Το να μπορείς να προβάλλεις τις διεκδικήσεις σου ως απαιτήσεις το οφείλεις στις προσεγγίσεις εκείνες που συλλαμβάνουν το φύλο σου ως μια άνευ ουσίας (αλλά μεστή σημασίας) επιτέλεση και τη σεξουαλικότητά σου ως μια ανεπηρέαστη από τη βιολογία σου σύνθεση πρακτικών και νοημάτων. Με απλά λόγια, δεν υπάρχει τίποτα το αντικειμενικό στο να είσαι ΛΟΑΤ, άρα δεν υπάρχει τίποτα το αντικειμενικό σε οποιαδήποτε μορφή αποκλεισμού βιώνεις ως ΛΟΑΤ. Γι’αυτό και απαιτείς ισότητα. Ακριβώς, λοιπόν, χάρη στο επιχείρημα που δικαιώνει τις απαιτήσεις σου, δεν ανήκεις σε καμία κοινότητα. Αφού υλική υπόσταση στη διαφορετικότητά σου ως ΛΟΑΤ δεν υπάρχει, οι αυθαίρετα επικαλούμενες ΛΟΑΤ κοινότητες είναι πλασματικές, αναγκαστικά αυτοαναφορικές και, τελικά, απομονωτικές.  Εν έτει 2014 ΔΕΝ διεκδικείς πια ορατότητα. Εννοώ ότι δεν πρέπει να διεκδικείς ορατότητα. Εκείνες και εκείνοι που αναγνωρίζεις ως ηγέτιδες/ες της ‘κοινότητας’, σε παρασύρουν να αναλώνεσαι σε έναν αγώνα χωρίς αντίκρυσμα. Βολεμένες/οι στους θρόνους τους, σου μιλούν διαρκώς για κοινότητες και λοιπά δαιμόνια. Πρέπει, επιτέλους, να καταλάβεις ότι η ορατότητα έχει νόημα ΜΟΝΟ αν εξυπηρετεί κάποιο πολιτικό αίτημα, ενώ οφείλεις να δεις ότι τα ΛΟΑΤ αιτήματα σήμερα είναι πολιτικά και μόνο, δηλαδή ζητούν αναγνώριση κοινωνικών ρόλων για τη σεξουαλικότητά σου, αλλά όχι πια αναγνώριση της ίδιας της σεξουαλικότητάς σου – εξαίρεση εδώ ίσως αποτελούν κάποια αιτήματα των διεμφυλικών. Φρόντισε η υπέροχη δυνητικότητα που διογκώνεται με τον κόσμο που συμμετέχει στα Πράιντ να μετουσιωθεί σε πολιτικό αίτημα (π.χ. αναγνώριση των ΛΟΑΤ σχέσεων θεσμικά) αλλά αναζήτησε την ανάμιξή σου στη διαδικασία μετουσίωσης ενεργά και όχι απλώς συμπαρατάσσοντας την ορατότητά σου δίπλα σε αυτήν όλων των άλλων. ΦΤΙΑΞΕ την κοινότητα με την οποία σε ζαλίζουν, ενεργοποιήσου και ενεργοποίησε και αυτήν, κάνε χαρά σου τη διεκδίκηση. Αξιοποίησε την παρουσία της Βίσση και της κάθε διασημότητας ώστε να αποκτήσουν θεατότητα τα πολιτικά σου αιτήματα, όχι αυτή και μόνο η ΛΟΑΤ ταυτότητά σου. Και, βεβαίως, απαξίωσε την ορατότητα, ή αποφόρτισε την κρυφότητα από τις αρνητικές της συνδηλώσεις. Μια κρυφή λεσβία θα μπορεί να νυμφευθεί την εκλεκτή της καρδιάς της, αν ποτέ το θελήσει, όσο θα μπορείς κι εσύ, που την έχεις ήδη έτοιμη και περιμένετε το νόμο να σας επιτρέψει να επισημοποιήσετε τη σχέση σας. Τα δικαιώματα δεν ανήκουν στις ελίτ, πολλώ δε μάλλον όταν η μαζικότητα των ατομικοτήτων δεν αποτελεί επ’ουδενί ελίτ.

Η ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΚΑΤΑΡΓΕΙ... ΤΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ;

ΚΡΑΥΓΑΛΕΑ ΑΝΤΙΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΕΚΤΡΟΠΗ ΣΤΗ HOMOPHONIA – THESSALONIKI PRIDE

Τη Δευτέρα 23/6/2014, με την ευθύνη μιας συγκυριακής και ευκαιριακής πλειοψηφίας στη Γενική Συνέλευση της HΟΜΟphonia–Thessaloniki Pride συντελέστηκε ένα «πραξικόπημα» που προσβάλλει κάθε έννοια δημοκρατικής διαδικασίας και πολύ περισσότερο αμεσοδημοκρατικής λειτουργίας: Η συνέλευση της HOMOphonia–Thessaloniki Pride αποφάσισε «να αυτοκαταργηθεί ως αποφασιστικό όργανο», με αποτέλεσμα την εκχώρηση του δικαιώματος λήψης αποφάσεων στην ομάδα των εταίρων  της Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρίας HOMOphonia – Thessaloniki Pride!

Αυτό σημαίνει πρακτικά πως τα μέλη μιας κινηματικής συλλογικότητας, που επί τρία χρόνια λειτουργούσαν με αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες στο πλαίσιο μιας Συνέλευσης με αποφασιστικό χαρακτήρα, παραιτούνται από το δικαίωμά τους αυτό, «εκχωρώντας» το στα μέλη της ΑΜΚΕ! Εάν υπήρχε ένα στοιχείο που διαχώριζε τη HOMOphonia-Thessaloniki Pride από άλλες αντίστοιχες λοατ οργανώσεις, ήταν αυτή ακριβώς η δυνατότητα στα μέλη της Συνέλευσης να συνδιαμορφώνουν, να θεωρούν «δική τους» υπόθεση το προχώρημα του λοατ κινήματος, να αποφασίζουν τόσο επί τεχνικών όσο και επί ουσιαστικών ζητημάτων.

Με αυτές τις «αποφάσεις» η HΟΜΟphonia-Thessaloniki Pride «αυτοκαταργείται» και κινδυνεύει από άμεσο εκφυλισμό και μετατροπή της σε κλειστό κλαμπ με διαδικασίες ΜΚΟ, με διάρρηξη των συντροφικών σχέσεων, με (αυτο)κατάργηση των δημοκρατικών και αμεσοδημοκρατικών διαδικασιών.

Όλα αυτά, μάλιστα, συντελέστηκαν σε κλίμα παντελούς αντισυντροφικής συμπεριφοράς, ενώ ζητήθηκε και η διαγραφή(!) των οκτώ μελών που διαφοροποιήθηκαν δημόσια σε σχέση με την απόφαση της συλλογικότητας να χρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας 2014. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ευκαιριακή πλειοψηφία της HOMOphonia κατηγόρησε ως… μέλη του lgbt KOKKINO τους/τις οκτώ που διαφώνησαν με τις ενέργειες για τις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις και με αυτή την «κατηγορία» τούς ζητήθηκε να απομακρυνθούν από τη συλλογικότητα άμεσα (σημειωτέον ότι μόνο τέσσερις από τις οκτώ υπογραφές ανήκουν σε μέλη του lgbt/ΚΟΚΚΙΝΟ). Όψιμα, λοιπόν, μάθαμε και τούτο: είναι μεμπτό και αιτία διαγραφής από κινηματική οργάνωση να ανήκει κάποιος/α σε μια λοατ ομάδα που μάχεται από τις θέσεις του επαναστατικού μαρξισμού ενάντια στην ομοφοβία και την πατριαρχία. Είναι μεμπτό και αιτία διαγραφής να παλεύεις παράλληλα και για επιμέρους δικαιώματα για τις/τους λοατ, αλλά και για την συνολική ανθρώπινη χειραφέτηση.

Ως μέλη του lgbt KOKKINO που παρεμβαίνουμε στο λοατ κίνημα θεωρούμε ότι όλα αυτά (αυτοκατάργηση της Γ.Σ. της συλλογικότητας υπέρ της ΑΜΚΕ, προτάσεις για διαγραφή μελών επειδή διαφώνησαν δημόσια σε ένα συγκεκριμένο ζήτημα, αντισυντροφική συμπεριφορά) είναι αδιανόητα, ιδιαίτερα για μια κινηματική συλλογικότητα. Συνιστούν ένα «πραξικόπημα» με τα τετελεσμένα του οποίου ούτε συμβιβαζόμαστε ούτε αναγνωρίζουμε. Τέτοιες αντιδημοκρατικές πρακτικές το κίνημα και η Αριστερά τις έχει αντιστρατευτεί -και θα συνεχίσει να το κάνει- σε σωματεία, συλλόγους, κάθε είδους κινηματικές συλλογικότητες.

Ως μέλη του lgbt ΚΟΚΚΙΝΟ που δρούμε ενεργά στο λοατ κίνημα θα πάρουμε όλες τις απαραίτητες, συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για να ανατραπούν τα τετελεσμένα μιας απόφασης-ταφόπλακας για τις δημοκρατικές διαδικασίες. Για να επανέλθει η HΟΜΟphonia στο δρόμο που είχε χαραχτεί πριν από τρία χρόνια μέσα από το διακηρυκτικό κείμενο των αρχών λειτουργίας της. 

Η HOMOphonia-Thessaloniki Pride και οι κινηματικές συλλογικότητες ανήκουν στο κίνημα και στα μέλη τους και όχι στους ευκαιριακά, συγκυριακά και «κατά νόμο διαχειριστές» τους.      

 ομάδα lgbt/Κόκκινο

Editorial

(από το τεύχος 3 του "lgbt-Κόκκινο", Ιούνιος 2014)

Το 3^ο τεύχος του περιοδικού lgbt/Κόκκινο κινείται πάνω σε δύο -κυρίως- θεματικούς άξονες, την queer θεωρία και τις διαδικασίες υποχώρησης του ριζοσπαστισμού στο ΛΟΑΤ κίνημα:

- Το κύριο άρθρο, που υπογράφεται συλλογικά από την ομάδα μας, αναφέρεται στη σχέση επαναστατικού μαρξισμού και queer θεωρίας μέσα από μια διαλεκτική θεώρηση. Η Δήμητρα Ρουμελιώτη στο δικό της κείμενο τονίζει εμφατικά την μεταμοντέρνα οπτική του queer κινήματος, ενώ ο Δημήτρης Βασιλειάδης αξιοποιεί τη θεωρία της Τζούντιθ Μπάτλερ, για να μιλήσει για την Κοντσίτα.

- Η Κική Σταματόγιαννη γράφει για την Σίλβια Ριβέρα, τη μεγάλη τρανς αγωνίστρια της εξέγερσης του Στόουνγουολ και παρουσιάζει το 3^ο Thessaloniki Pride, ασκώντας κριτική στην απόφαση της HOMOphonia – Thessaloniki Pride να ζητήσει χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας – Θεσσαλονίκη 2014. Τις αντιρρήσεις του αναλύει και ο Στρατής Γατελούζος. Επίσης, αναδημοσιεύουμε το σχετικό κείμενο διαφωνίας οκτώ μελών της HOMOphonia – Thessaloniki Pride. Η υπεράσπιση του ριζοσπαστισμού δεν είναι βέβαια επίδικο μόνο για το ελληνικό ΛΟΑΤ κίνημα. Το φετινό Pride της Βαρκελώνης έχει πολύ ριζοσπαστικά αιτήματα, όμως παράλληλα κυριαρχείται από τους επιχειρηματίες των lgbt club, που στοχευόυν στην προώθηση του lifestyle της κυρίαρχης «κουλτούρας», όπως αναδεικνύει στο άρθρο της η Χρυσάνθη Μούρτη. Η θεματική αυτή κλείνει με το «Μανιφέστο Υπερηφάνειας» των Rhythms of Resistance από το Τορόντο του Καναδά, σε μετάφραση Μιχάλη Φαμέλη.

Εκτός των 2 θεματικών του φετινού τεύχους, οι εκπαιδευτικοί Τόμας Αναστασίου και Θοδωρής Ράδης κριτικάρουν την πρόταση που κατατέθηκε στην Ανοιχτή Πόλη – Αθήνα, για ίδρυση γηροκομείων για ΛΟΑΤ πρόσωπα. Σε άλλο άρθρο τους εντοπίζουν τη σύνδεση ανάμεσα σε εθνική συνείδηση και ετεροκανονικότητα στην εκπαίδευση. Τελος, συμπεριλαμβάνουμε στο περιοδικό το άρθρο του Χάρη Παπαδόπουλου «ΛΟΑΤ, δικαιώματα και Χρυσή Αυγή», αναγνωρίζοντας την κεντρική σημασία που έχει σήμερα ο αντιφασισμός και για το ΛΟΑΤ κίνημα: «…Τότε κερδίσαμε σεβασμό και αναγνώριση. Τώρα πρέπει να κερδίσουμε, πριν ακόμη και από την αξιοπρέπεια, την ίδια τη ζωή μας».

Καλή ανάγνωση σε όλες και όλους!

η lgbt ομάδα της συνιστώσας ΚΟΚΚΙΝΟ του ΣΥΡΙΖΑ

ΥΓ. Τα ενυπόγραφα άρθρα  δεν εκφράζουν απαραίτητα την ομάδα lgbt/Κόκκινο

Sylvia Rivera

Ήταν μια φορά κι έναν καιρό ένα μπαράκι που το έλεγαν Stonewall

κι ένα παιδί που “γεννήθηκε αγόρι”, αλλά του άρεσαν τα φορέματα,

οι ψηλοτάκουνες γόβες και τα κραγιόν. H Sylvia Rivera.

«Όταν είδα το πρώτο μπουκάλι με κοκτέηλ μολότοφ

να φεύγει από τα χέρια κάποιου, σκέφτηκα στα ισπανικά:

“Θεέ μου, αυτό είναι επανάσταση! Αυτό είναι επιτέλους η επανάσταση!”»

(H Sylvia, μιλώντας για την εξέγερση του Stonewall))

της Κικής Σταματόγιαννη

(από το τεύχος 3 του "lgbt-Κόκκινο", Ιούνιος 2014)

Κάθε επιτυχημένο παραμύθι δίπλα στους ατρόμητους πολεμιστές και τις σοφές γυναίκες, τα καλά ξωτικά και τους μάγους, έχει απαραιτήτως και τον δράκο του. Έχει, δηλαδή, το εμπόδιο εκείνο που πρέπει να νικηθεί για να φτάσουμε στο … «και ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα…». Το λοατ κίνημα δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Τα είχε και τα έχει όλα. Είχε και τους γενναίους/γενναίες που πάλεψαν με θεούς και δαίμονες για να αλλάξουν τον κόσμο, αλλάζοντας τις ζωές τους. Είχε, ασφαλώς, και τον δράκο του. Ο τελευταίος, μάλιστα, έχοντας την ικανότητα να παίρνει διάφορες μορφές, εμφανίστηκε εδώ με τη μορφή της εξαγοράς, της συνθηκολόγησης, της σταδιακής ενσωμάτωσης στο σύστημα που αρχικά αντιπάλευε.

«Αυτό που συμβαίνει είναι επανάσταση»

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Αφορμή για αυτές τις γραμμές στάθηκε η Sylvia Rivera, μια εμβληματική προσωπικότητα του λοατ κινήματος, που στα 18 της χρόνια αποφάσισε πως δεν σκοπεύει να χάσει ούτε λεπτό, γιατί «αυτό που συμβαίνει είναι επανάσταση». Ήταν τα λόγια μιας ζεστής καλοκαιρινής νύχτας, της 27ης Ιούνη 1969 σε μια Νέα Υόρκη που σιγόβραζε – γυναικείο κίνημα, συλλαλητήρια ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ, Μαύροι Πάνθηρες.

«Ήμουν επαναστάτρια. Ακόμη είμαι. Είμαι περήφανη που περπάτησα αυτό το δρόμο, που βοήθησα να αλλάξουν νόμοι. Ήμουν περήφανη που το έκανα, είμαι περήφανη που το κάνω ακόμη, με όποιο κόστος». Η φράση-κλειδί είναι αυτές οι τρεις λέξεις: «με όποιο κόστος». Ένα ρίσκο που η Sylvia δεν φοβήθηκε να πάρει σε καμία στιγμή της ζωής της, όταν ανθρώπινα δικαιώματα αμφισβητούνταν. Ένα κόστος που το πλήρωσε με αποκλεισμό από το κίνημα, στερήσεις, ανέχεια. Μια ζωή γεμάτη συγκινήσεις, που τέλειωσε μόλις στα 50 της χρόνια, σε ένα άσυλο για άπορα τρανς άτομα στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, έχοντας ήδη προλάβει να δώσει ένα δείγμα για το πώς δίνονται οι αγώνες στο λοατ κίνημα. Ανοίγοντας τα δύσκολα και αιχμηρά ζητήματα και παλεύοντάς τα ανυποχώρητα μέχρι τέλους.  

Πλάσμα της ταραγμένης Νέας Υόρκης των δεκαετιών του ‘60 και ’70, με πορτορικάνικη και βενεζολάνικη καταγωγή, εγκαταλειμμένη από τον πατέρα της και ορφανή μετά την αυτοκτονία της μητέρας της, φεύγει από τα σπίτι και από τα δέκα ζει στους δρόμους. Συνειδητοποιεί από παιδί -μέσα από συνεχείς εξευτελισμούς- τι σημαίνει περιθώριο, τι σημαίνει αποκλεισμός, τι σημαίνει διάκριση. Τι σημαίνει οι πλούσιοι να γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι. Να εισπράττει τη βία του κράτους μόνο και μόνο γιατί “γεννήθηκε αγόρι”, αλλά θέλει να φορά γυναικεία ρούχα και κραγιόν. «Είχαμε πάντα την αίσθηση ότι ο πραγματικός μας εχθρός ήταν οι μπάτσοι. Δεν περιμέναμε, βέβαια, τίποτα καλύτερο απ’ αυτούς, μας συμπεριφέρονταν λες κι είμαστε ζώα. Και γι’ αυτούς, πράγματι ήμασταν. Μας χτυπούσαν στους δρόμους, μας βίαζαν, μας συλλάμβαναν»[1]. Νιώθει ότι τα πράγματα δεν μπορεί και δεν πρέπει να παραμείνουν έτσι. Θέλει να αλλάξει τον κόσμο και τους άδικους νόμους που τον κυριαρχούν. Μόνο που ακόμα δεν ξέρει το πώς. Η ιστορία θα της προσφέρει τον τρόπο να το κάνει, πριν κλείσει καλά-καλά τα είκοσι.    

Εμπλέκεται στο κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα, το αντιπολεμικό, το κίνημα των γυναικών, των Λατινοαμερικανών (Young Lords), των Αφροαμερικανών (Μαύροι Πάνθηρες).

«Όλοι όσοι παλέψαμε στο Stonewall είχαμε εμπλακεί με κάποιο τρόπο σε κάποιο από τα κινήματα της εποχής: των αστικών/πολιτικών δικαιωμάτων, το γυναικείο, το αντιπολεμικό. Ήμαστε όλοι ακραίοι, ριζοσπάστες. Αυτός πιστεύω πως ήταν και ο λόγος που ξέσπασε η εξεγερση στο Stonewall. Είχαμε κάνει ήδη τόσα πολλά για όλα τα άλλα κινήματα. Τώρα είχε φτάσει η ώρα και για εμάς».

Για πολλούς ακτιβιστές, η Sylvia θεωρείται κατά κάποιον τρόπο η Rosa Parks[2] του σύγχρονου λοατ κινήματος. Αντιλήφθηκε αμέσως τη σημασία της εξέγερσης στο Stonewall, το οποίο και χαρακτήριζε ως «σημείο καμπής» για την ιστορία του κινήματος. Τα πρώτα μπουκάλια ενάντια στους πανικόβλητους μπάτσους έφυγαν από τα δικά της χέρια.

Αμέσως μετά την εξέγερση γίνεται ιδρυτικό μέλος του Gay Liberation Front και του GAA (Gay Activists Alliance). Σχεδόν παράλληλα, μην αντέχοντας να βλέπει την εξαθλίωση των νέων άπορων τρανς που ζουν στο δρόμο, σχηματίζει με τη φίλη της Marsha P Johnson, την STAR (Street Transgender Action Revolutionaries), μια ριζοσπαστική ομάδα που προσπαθούσε να βοηθήσει νέους/νέες τρανς, άστεγους/ες, εκδιδόμενους/ες. Η ομάδα συγκρoτήθηκε γύρω από μια πολιτική ανάλυση των ταυτοτήτων του φύλου, του δικαιώματος έκφρασής του, γύρω από τα ζητήματα αυτοδιάθεσης και των δικαιωμάτων των μαύρων ή ισπανόφωνων τρανς ατόμων. Ήξερε ότι ήταν μάταιο να «πείσει» τα στελέχη των λοατ οργανώσεων να θέσουν στην ατζέντα των διεκδικήσεών τους και τα δικαιώματα για τα τρανς άτομα. Κι έτσι ξεκίνησε μόνη της έναν άνισο αγώνα κόντρα στις συμβιβασμένες ηγεσίες του αμερικανικού λοατ κινήματος της εποχής εκείνης, που καθόταν αναπαυτικά στις φρεσκοαποκτημένες δάφνες του Stonewall.       

Μπροστά στον πόθο της για δικαιοσύνη, για ισοτιμία, για σεβασμό, για διεκδίκηση ανθρώπινων δικαιωμάτων τίποτα δεν έμοιαζε ικανό να τη σταματήσει. Δεν δίστασε να σκαρφαλώσει με τα ψηλοτάκουνά της τον τοίχο του Δημαρχείου της Νέας Υόρκης, όταν της έκλεισαν την πόρτα κατάμουτρα αρνούμενοι να τη δεχτούν σε μια κλειστή συνεδρίαση.

Ο δράκος αρχίζει να κάνει δειλά-δειλά την εμφάνισή του

Οι θέσεις των μεγαλύτερων λοατ οργανώσεων άρχισαν σιγά-σιγά να λειαίνονται, η συστημική αμφισβήτηση έδωσε τη θέση της στα λόμπι, στους «παράγοντες» που «θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα πράγματα από μέσα» πίσω από κλειστές πόρτες και παζαρεύοντας τα δικαιώματα μιας ολόκληρης κοινότητας. Η Sylvia διαφωνούσε σταθερά με τη συμβατική λογική των «ηγετικών προσωπικοτήτων» της λοατ κοινότητας. Προσπαθούσε μέσα από τις τάξεις της GAA (Gay Activists Alliance) να ενσωματώσει στην λοατ ατζέντα μέτρα προστασίας για τους/τις τρανς, αλλά συναντούσε κλειστές πόρτες. Όλα όσα ζητούσε παραήταν ακραία για μια «φρόνιμη» λοατ οργάνωση, που είχε αρχίσει να στρογγυλεύει τα αιτήματά της, να συνηρητικοποιείται, να υποχωρεί συμβιβαζόμενη και πλέον ακίνδυνη. Τα ηγετικά στελέχη της άρχισαν να βάζουν πλώρη για τη δημόσια σφαίρα, να προσανατολίζονται στην κατάκτηση δημόσιων θέσεων και αξιωμάτων, δεν ήταν ώρα για σκληρές αντιπαραθέσεις πάνω σε αιχμηρά ζητήματα. Η ίδια η οργάνωση απέκλεισε από τις θέσεις της την προώθηση των δικαιωμάτων για τα πιο καταπιεσμένα, τα πιο περιθωριοποιημένα μέλη της κοινότητας. Όσο πιο πολύ νέρωνε το κρασί της η GAA, όσο πιο πολύ χαμήλωνε τον πήχυ στο μέσο όρο, τόσο πιο ενοχλητική γινόταν η φωνή της Sylvia με τις «παράλογες» και «ακραίες» απαιτήσεις της για προστασία των ανήμπορων τρανς που ζούσαν στους δρόμους στο έλεος των ετεροφυλόφιλων τραμπούκων, των νταβατζήδων και των μπάτσων.

Ήταν η δική της φωνή που συνέχιζε να διεκδικεί γι’ αυτούς που εξακολουθούσαν να δέχονται την πιο σοβαρή καταπίεση και κρατική καταστολή. Ακόμα και η λοατ κοινότητα σώπαινε μπροστά στα προβλήματα αυτών που είχαν τη μεγαλύτερη ανάγκη για προστασία. Η δυνατότητα έκφρασης φύλου είχε αποκλειστεί από τον «επίσημο» λόγο των μεγαλύτερων λοατ οργανώσεων στις ΗΠΑ. Μνημόνευαν, βέβαια, το Stonewall, «παρήλαυναν» στο Pride κάθε χρόνο, αλλά το φως της εξέγερσης έμοιαζε να είναι σβηστό. Όλα όσα σηματοδοτούσαν οι τρεις ταραχώδεις μέρες και νύχτες της εξέγερσης τον Ιούνη του ’69 πολύ λίγη σχέση είχαν με όσους πλέον ανοιχτά το καπηλεύονταν. Η ξεκάθαρη αμφισβήτηση του κράτους, των νόμων, των οργάνων του, έδινε πλέον τη θέση της στη σύμπλευση με αυτό. Ο δράκος  έμοιαζε να έχει πάρει το πάνω χέρι. 

Ήδη από το 1973, τέσσερα μόλις χρόνια μετά την εξέγερση, η Sylvia αρχίζει να μιλάει για εμπορευματοποίηση του Pride, για κυριαρχία φιλελεύθερων απόψεων και λογική της αγοράς. Ο αποκλεισμός της από το κίνημα, ο αποκλεισμός ενός ανθρώπου που κράτησε μαζί με άλλους την τύχη της εξέγερσης στα χέρια του,  ήρθε σαν μια θλιβερή φυσική συνέπεια.     

Στα μέσα της δεκαετίας ’90 αποκλείστηκε από την Ένωση Ομοφυλόφιλων και Λεσβιών της Νέας Υόρκης, γιατί απαίτησε «επιθετικά» την προστασία των νέων και άστεγων τρανς, που σπίτι τους ήταν οι αφιλόξενοι δρόμοι της Νέας Υόρκης. Η απάντησή της στους αποκλεισμούς και τις απαγορεύσεις που της επέβαλε η ίδια η κοινότητά της, ήταν παρόμοια με αυτή που βροντοφώναζε στα στενά γύρω από το μπαράκι του Stonewall τον Ιούνη του 1969: «Fight back»! - «Αντεπίθεση»!

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία στην πολιτική διαδρομή της Sylvia ήταν ότι δεν πάλεψε αποκλειστικά για τα δικαιώματα της τρανς κοινότητας. Αντιλαμβανόμενη ότι οι αποκλεισμοί, οι περιορισμοί, η καταπίεση, το περιθώριο συνδέονται και με το ζήτημα των διακρίσεων λόγω φύλου, φυλετικής καταγωγής, οικονομικής κατάστασης, εντόπισε σωστά τη ρίζα του κακού. Απέναντί τους ορθωνόταν ένα άδικο καπιταλιστικό, πατριαρχικό κράτος που κατέστειλε με όποιον τρόπο ό,τι αμφισβητούσε την ύπαρξή του, ό,τι το πάλευε στα ίσα. Η κοινωνία ήταν χωρισμένη στα δυο, σε αυτούς που έχουν τα πάντα και σε αυτούς που τους στερούν το οτιδήποτε. Σκοπός της ζωής της έγινε η προσπάθεια να πάει κόντρα σε αυτόν τον καθόλου φυσικό νόμο.

Βοηθούσε στα κοινωνικά συσσίτια ή -όπου δεν υπήρχαν- τα οργάνωνε η ίδια, προσπαθούσε μέσω της οργάνωσης που είχε συγκροτήσει (STAR), να εξασφαλίσει στέγη και τροφή για όσους τη στερούνταν. Πάλεψε ενάντια στην αμερικανική κυβέρνηση που πετσόκοβε την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, την χορήγηση αντιρετροϊκών φαρμάκων για τους φορείς HIV/AIDS, τα επιδόματα για τις μητέρες. Με το πανώ της STAR κατέβαινε στις πορείες που καλούσε η κοινότητα των Πορτορικανών ενάντια στην αστυνομική βία και καταστολή. Τα μέλη των Young Lords τους καλωσόριζαν με χαρά, τους αντιμετώπιζαν ισότιμα, με σεβασμό. «Ήταν η πρώτη φορά που μας αντιμετώπιζε κάποιος σαν ανθρώπινα όντα».

            «Είμαι χαρούμενη που έζησα την εξέγερση του Stonewall. Εάν το έχανα, θα έχανα τη στιγμή που άλλαξε ο κόσμος για μένα και για τους δικούς μου ανθρώπους. Ωστόσο, έχουμε πολύ δρόμο ακόμη μπροστά μας».

Ο δικός της δρόμος τέλειωσε μια μέρα του Φλεβάρη του 2002. Οι δικοί μας δρόμοι παραμένουν ανοιχτοί. Με τις απότομες στροφές τους, τα αδιέξοδα, τα πισωγυρίσματα, τα σταυροδρόμια, τα μικρά μονοπάτια και τις μεγάλες λεωφόρους. Ο δράκος που ορθώθηκε μπροστά στη Sylvia δεν βγάζει κόκκινες φωτιές από τα ρουθούνια του. Προσφέρει εξυπηρετήσεις, χορηγίες, «δωράκια», χρήμα. Εξαγοράζει ανθρώπους και συνειδήσεις. Ξέρει ότι, όταν δεν μπορεί να καταστείλει έναν επικίνδυνο αντίπαλο, το καλύτερο που έχει να κάνει είναι να τον αφοπλίσει. Να τον ναρκώσει.

Αν θέλουμε να γκρεμίσουμε αυτό το σύστημα, για να μπορέσει ο κόσμος να είναι ανθρωπινότερος για όλα τα πλάσματα που τον κατοικούν, πρέπει να δίνουμε καθημερινές μάχες ενάντια σε αυτά τα ύπουλα χτυπήματα που κάνουν μεγαλύτερο κακό από μια ευθεία αντιπαράθεση. Η απάντηση, δοκιμασμένη την ώρα της φωτιάς, παραμένει ίδια: «Fight back» - «Αντεπίθεση!».

      

---

[1] Συνέντευξη στη Leslie Feinberg, Workers World, Ιούλιος 1998.

[2] Η γυναίκα-σύμβολο για το κίνημα των Μαύρων, που την 1^η Δεκέμβρη 1955 αρνήθηκε να δώσει τη θέση της στο λεωφορείο σε έναν λευκό άνδρα, διαμαρτυρόμενη με τον τρόπο αυτό στις πολιτικές φυλετικού διαχωρισμού.