του Στρατή Γατελούζου
(από
το τεύχος 47-48 του Κόκκινο, Μάρτιος-Απρίλιος 2010)
Οι
Λεσβιακές Ομάδες Αθήνας και Θεσσαλονίκης (ΛΟΑ και ΛΟΘ), μαζί με την ΟΛΚΕ διοργάνωσαν
το Φεβρουάριο μία πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση για την λεσβιακή καθημερινότητα. Από αυτήν την εκδήλωση παίρνω αφορμή, για να
μιλήσω για την καθημερινότητα του ομοφυλόφιλου και αμφιφυλόφιλου άνδρα, που
είναι άγνωστη στους περισσότερους ετεροφυλόφιλους. Μένω στη Θεσσαλονίκη, και τουλάχιστον
για τη δική μου πόλη μπορώ με σιγουριά να πω ότι ο κόσμος των ομοφυλόφιλων
αποτελεί μια περίπου ξεχωριστή κοινωνία, που κινείται μυστικά και «υπόγεια». Θα την ονομάσω ως μια παράλληλη κοινωνία, που
η πορεία της δεν τέμνεται σχεδόν ποτέ με την «κανονική» και ορατή κοινωνία των ετεροφυλόφιλων.
Είναι
αληθινό αυτό; Όχι ακριβώς! Όλοι οι
ομοφυλόφιλοι μένουμε σε πολυκατοικίες στις οποίες κατοικούν και ετεροφυλόφιλοι, εργαζόμαστε στους ίδιους
χώρους, και ως άνεργοι πηγαίνουμε στον ίδιο ΟΑΕΔ που γράφονται και οι
ετεροφυλόφιλοι. Παντού ζούμε μαζί. Κι όμως δε φαινόμαστε πουθενά! Δεν είμαστε
ορατοί ούτε στις πολυκατοικίες ούτε στους εργασιακούς χώρους, παρά μόνο στα
«δικά μας» μέρη (gay bar, πάρκα, κλπ).
Αν ποτέ θα πήγαινα με τον άνεργο πρώην σύντροφό μου να γραφτούμε στον
ΟΑΕΔ μαζί, δε θα τολμούσα ούτε να το σκεφτώ να κάνουμε ένα σύντομο αγκάλιασμα,
περιμένοντας τη σειρά μας στην ουρά.
Όμως, αυτό που εγώ και ο πρώην φίλος μου δε θα τολμούσαμε ποτέ,
θεωρείται αυτονόητο να το κάνουν τα ετερόφυλα ζευγάρια. Επομένως, ναι, κατά
κάποιο τρόπο οι ομοφυλόφιλοι είμαστε μια παράλληλη κοινωνία, που δεν φαίνεται
πουθενά. «Υπάρχουμε μόνο μεταξύ μας», όπως
σωστά τονίζει η Ισαβέλλα Κωνσταντινίδου, μέλος της ΛΟΑ.
Και
ποιος σε εμποδίζει ρε αγόρι μου να είσαι out; (out σημαίνει στη
γλώσσα των gay, το να μην κρύβεις τον
ομοερωτικό σου προσανατολισμό). Η
Θεσσαλονίκη δε βρίσκεται σε κάποια μουσουλμανική χώρα, που οι ομοφυλόφιλοι κινδυνεύουν έως και με
καταδίκη σε θάνατο. (πχ Ιράν, Ιράκ, Βόρεια Νιγηρία κλπ).
Εντάξει,
η ομοφυλοφιλία στην Ελλάδα δεν αποτελεί ποινικό αδίκημα. Το θέμα είναι ότι δεν προστατεύεται από την ομοφυλοφοβία
της κοινωνίας, των εργοδοτών και των
κρατικών θεσμών, όπως η αστυνομία, η εκκλησία, η παιδεία ή ακόμα και η
δικαιοσύνη (βλ. γάμοι ομοφύλων της Τήλου και απάντηση από το Σανιδά). Το ΛΟΑΤ κίνημα και οι ομοφυλόφιλοι γενικά,
διεκδικούμε να νομοθετηθούν ίσα δικαιώματα για μας, όπως πχ ο ομόφυλος
πολιτικός γάμος. Προς το παρόν καμία κυβέρνηση δεν το έχει τολμήσει. Το ΠΑΣΟΚ
ως αντιπολίτευση πρόσφατα είχε υποσχεθεί ένα σύμφωνο συμβίωσης για τα ομόφυλα
ζευγάρια, αλλά φαίνεται ότι το «ξέχασε». (βέβαια, εδώ το ΠΑΣΟΚ ξέχασε ότι «λεφτά υπάρχουν», και
θα θυμηθεί το σύμφωνο συμβίωσης;)
Θα
επιμείνω ότι η ομοφυλόφιλη καθημερινότητα στη Θεσσαλονίκη είναι κρυφή, στη
μεγάλη της πλειονότητα. Εννιά στους δέκα
gay της
πόλης κρυβόμαστε και αρκετοί από εμάς δεν έχουμε μιλήσει ακόμα και στα πιο
φιλικά μας άτομα. Όλοι μας έχουμε
μεγαλώσει σ’ ένα καθαρά ετεροφυλόφιλο περιβάλλον, χωρίς καμία ενημέρωση και
στήριξη ούτε στην οικογένεια ούτε στο σχολείο. Φτάνουμε στην εφηβεία και
αναρωτιόμαστε γιατί δε μας ελκύει το αντίθετο φύλο. Οι πιο δυνατοί από μας
γρήγορα αποδεχόμαστε τη σεξουαλικότητά μας και ζούμε μ’ αυτήν. Πολλοί όμως το
αρνούμαστε, βιώνουμε έντονες συγκρούσεις μέσα μας, παίρνουμε ή δεν παίρνουμε
αποφάσεις πάνω σ’ αυτό. Άλλωστε, από
μικροί ακούμε τα χειρότερα για τους ομοφυλόφιλους, ότι είναι ανώμαλοι,
αφύσικοι, αμαρτωλοί κλπ κλπ.
Από
τη στιγμή λοιπόν, που οι περισσότεροι ομοφυλόφιλοι δεν είμαστε θηλυπρεπείς, (δηλαδή
δε φαινόμαστε διαφορετικοί) παίρνουμε
την απόφαση να κρυβόμαστε. Πού μας
οδηγεί αυτό το θέατρο που παίζουμε; Πώς διαμορφώνεται η ψυχολογία μας; Η δική μου πείρα μού απέδειξε ότι αυτό το
διαρκές θέατρο απέναντι σ’ όλους μ’ έπνιξε.
Πρόσφατα αποφάσισα και μίλησα σε τρία φιλικά μου πρόσωπα και μια
συγκυρία μ’ οδήγησε σ’ επαφή με το Κόκκινο.
Αυτά τα τέσσερα coming
out που
επιχείρησα, μ’ έκαναν να νιώσω ένα αίσθημα απελευθέρωσης λυτρωτικό. Όμως προς
το παρόν, ως εκεί μπορώ να φτάσω. Γι’ αυτό και γράφω αυτό άρθρο με ψευδώνυμο.
Η ίδια (και χειρότερη…) κατάσταση υπάρχει
λίγο-πολύ και στις άλλες πόλεις και τα χωριά. Εξαίρεση αποτελεί ένα μέρος των
ομοφυλόφιλων της Αθήνας, που δραστηριοποιούνται στις ΛΟΑΤ συλλογικότητες και
παλεύουν για ίσα δικαιώματα, οργανώνουν εκδηλώσεις και πάρτι, έως και
διαδηλώσεις. (πχ το Μάρτη του 2009 στα Εξάρχεια). Επίσης, η νυχτερινή διασκέδαση των
ομοφυλόφιλων στο Γκάζι ( και αλλού) συμβάλλει κι αυτή στην κοινωνικοποίηση και
την εξωστρέφεια, σε συγκεκριμένες όμως ώρες (και μέρες). Ωστόσο, η Αθήνα δεν
είναι μόνο τα Εξάρχεια και το Γκάζι. Αν κρίνω από τα «προφίλ» στις ιστοσελίδες
γνωριμιών για ομοφυλόφιλους, συμπεραίνω
ότι και στην πρωτεύουσα οι περισσότεροι gay κρύβονται. Πώς αλλιώς να εξηγήσω το
φαινόμενο ότι λίγοι δημοσιεύουν την φωτογραφία προσώπου τους;
Σωστά
οι ακτιβιστές του ΛΟΑΤ κινήματος επιμένουν ότι οι ομοφυλόφιλοι πρέπει να
είμαστε out παντού:
Out and proud! Είναι εφικτή μια τέτοια απελευθέρωση στη σημερινή
κοινωνία; Στη Θεσσαλονίκη βλέπω ότι
ακόμα και όσοι δηλώνουν out, στην ουσία
δεν εκδηλώνονται δημόσια. Το σίγουρο
είναι ότι δεν έχουμε όλοι την ίδιες δυνατότητες να είμαστε φανεροί. Και εδώ είναι ένα βασικό λάθος που κάνουν οι
περισσότεροι gay ακτιβιστές:
Παραβλέπουν το ζήτημα της εργασίας και της οικονομικής ανεξαρτησίας, που
είναι κρίσιμο για το πόσο out θα είναι κανείς.
Ε, πώς να το κάνουμε, ο ομοφυλόφιλος εργοδότης παίρνει λιγότερα ρίσκα
όταν δεν κρύβεται, σε σύγκριση μ’ έναν επισφαλή εργαζόμενο ή έναν άνεργο. Η
αντίθεση κεφαλαίου-εργασίας είναι και εδώ υπαρκτή…
Όπως
και να ΄χει, το ΛΟΑΤ κίνημα που πάει να γεννηθεί στην Αθήνα, έχει καθοριστική
σημασία για την απελευθέρωση των gay, παρόλο που
λείπει μέχρι στιγμής το ταξικό στοιχείο.
Αποφασιστικής σημασίας είναι και η ενημέρωση από ιστοσελίδες όπως πχ οι www.10percent.gr και www.hiv.gr , αλλά και οι σχετικές ανακοινώσεις και προκηρύξεις
των gay-friendly
αντικαπιταλιστικών οργανώσεων Κόκκινο και ΟΚΔΕ-Σπάρτακος. Μας βοηθούν ν’
αποδεχτούμε τον εαυτό μας και να νιώσουμε ότι οι ομοφυλόφιλοι δεν είμαστε
λιγότερο άνδρες, και ότι εν τέλει δεν
έχει καμία σημασία «πόσο άνδρας» είναι κανείς, αλλά πόσο αγωνιστής νιώθει.
Μήπως τελικά δεν υπάρχει μόνο η ταυτότητα του gay και του straight, αλλά
και η ταυτότητα του αγώνα;
